O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti samariddin elmirzayev

Qimmatli qog‘ozlar makaziy depozitariysi tomonidan 
korporativ boshqaruv tizimini baholash o‘tkazilgan 107 ta 
aksiyadorlik jamiyatining olingan ballar bo‘yicha 
taqsimlanishi
40
 
 
Faqat to‘rtta AJda korporativ boshqaruv tizimi yuqori baho 
(600 balldan ko‘p) olgan, qolgan 103 ta AJda tizim holati qoniqarli 
(600 dan past, ammo 0 dan yuqori) deb baholangan. Shulardan 45 
ta AJ 100 va undan yuqori ball, 58 ta AJ 100dan past ball olgan.
 
 
6.3. Samaradorlikning asosiy va qo‘shimcha muhim 
ko‘rsatkichlari 
Samaradorlikning asosiy muhim ko‘rsatkichlari quyidagilar: 
1. Foizlar, soliqlar va amortizatsiya chegirilmagan holatdagi 
foyda. 
2. Xarajat va daromadning o‘zaro nisbati. 
3. Jalb qilingan kapital rentabelligi. 
4. Aksiyadorlik kapitali rentabelligi. 
5. Aksiyadorlar investitsiyasi rentabelligi. 
6. Aktivlar rentabelligi. 
7. Mutlaq likvidlilik koeffitsiyenti. 
8. Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti. 
9. Kreditorlik qarzlarning kunlik aylanuvchanligi. 
10. Debitorlik qarzlarning kunlik aylanuvchanligi. 
11. Qoplash koeffitsiyenti (to‘lovga qobiliyatliligi). 
12. Dividend chiqishi koeffitsiyenti. 
40
Ш.Абдужабборов. Корпоратив бош
қ
арув тизимини ба
ҳ
олаш нимани кўрсатди? // Корхонани 
бош
қ
ариш. – Тошкент, 2017. - №10. 
https://e.management.mcfr.uz/article.aspx?aid=594590
асосида 
тузилди. 
600 ва ундан юқори
500 дан 600 гача
400 дан 500 гача
300 дан 400 гача
200 дан 300 гача
100 дан 200 гача
0 дан 100 гача
4 
1 
2 
5 
13 
24 
58 

---

138 
13. Debitorlik qarzdorlikning pasayish ko‘rsatkichi. 
Samaradorlikning qo‘shimcha muhim ko‘rsatkichlari esa 
quyidagilar: 
1.
Asosiy vositalarning eskirish koeffitsiyenti. 
2.
Asosiy vositalarning yangilash koeffitsiyenti. 
3.
Mehnat unumdorligi. 
4.
Fond qaytimi. 
5.
Ishlab chiqarish quvvatlaridan foydalanish koeffitsiyenti. 
6.
Energiya samaradorligi (mahsulot tannarxi strukturasida 
energiya xarajati ulushi). 
7.
Jami ishlab chiqarilgan mahsulot hajmida innovatsion 
mahsulotning ulushi. 
8.
Har bir ishchi hisobga olingan holda xodimlarni o‘qitish 
xarajati. 
9.
Kadrlar qo‘nimsizligi koeffitsiyenti. 
10.
Investitsiya dasturining pul ko‘rinishidagi ijrosi 
indikatori. 
11.
Quvvatlarni ishga tushirish parametrlarini bajarish 
indikatori. 
12.
Eksport parametrlarini bajarish ko‘rsatkichi. 
Xorijiy amaliyotda boshqaruv kengashi samaradorligini 
baholash uchun ma’lum bir jihatlar belgilanadi. Uni quyidagi 
jadvaldan ham ko‘rish mumkin (6.12-jadval) 
6.12-jadval