Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

Endi kuzatuvlarimizga ko‘ra XXRsining ta’lim muassasalarida 
qo‘llanilgan metodlarga ham to ‘xtalib o ‘tamiz: 
1.
Iyerogliflar namoyishi. 
Iyerogliflar namoyishi yangi iyeroglifning 
shakli, tallaffuzi, ma’nosi uch jihatini o‘quvchiga ko‘rsatib beriladi. Bu 
o‘quvchilar o‘rganishi kerak bo‘lgan barcha iyerogliflarning boshlang‘ich 
bilish imkonini beradi. Bu metodda asosan sodda iyerogliflar namoyishi 
ko‘proq qo‘llaniladi. Bizning yurtimizda ham bu yangilik emas. Mana bir 
necha o‘n yillarki bu metoddan ayniqsa umumta’lim maktablarida keng 
foydalaniladi. 
2.
Rasmga qarab iyeroglif tanish. 
Rasm orqali iyeroglif ma’nosini 
ko‘rsatish, yon yoki orqa qismida iyeroglif yozilishi va uning o‘qilishi, 
tallafuziga e’ribor qaratiladi. Bu ko‘p qo‘llanuvchi metodlardan biridir. Bu 
metoddan ham biz anchadan beri foydalanib kelamiz. Quyida bir nechta 
misollar berilgan. 
Ko‘rsatish usuli: rasmni, 
iyeroglifni ko‘satish, iyeroglifni o‘qish. O‘quvchi rasm orqali iyeroglifni 
bilib oladi. Rasm yonida iyeroglifning berilishi, uning ma’nosini ochib 
beradi.Mazkur kartochka yasash shakli. Kartochkalarni juda ko‘p usullar 
orqali yasash mumkin. Asosan iyeroglifning o‘qilishi, shakli, ma’nosini 
bog‘lab quyidagicha yasash mumkin: 
Oldi 
orqasi 

---

94 
Kartochka 
yasayotgan 
paytda o‘quvchilar yoshidan kelib chiqib turli usullardan foydalansa bo‘ladi. 
Odatda kartochkaning bir tomonida faqat iyeroglifning o‘zi bo‘lgani yaxshi, 
chunki bu o‘quvchilarning “pinyin” yoki tarjimaga tayanib qo‘lishlarining 
oldini oladi va o‘quvchilar iyerogliflarni tanib o‘qishlarini mashq qilshga 
foydalidir. Kartochkalar orqali iyerogliflarni namoyish qilish, boshlang‘ich 
sinflar(kurslar)ga biroz qulay usuldir.Chunki kartochkalardn foydalanish 
qulay, vaqtni ham tejaydi. Iyerogliflar namoyishidan tashqari, mashq bajarish 
yoki takrorlash vaqtida ham qo‘llasa bo‘ladi. Kartochkalardan foydalanib 
namoyish qilishning ikki xil usuli bor: 1) Oldin “pinyin” keyin “iyeroglif”. 
Avval kartochkaning pinyinli tomoni ko‘rsatilib, o‘quvchilardan o‘qish 
so‘raladi. Shu bilan birga o‘qituvchi iyeroglifning ma’nosini ham aytib o‘tadi.
Keyin kartochjkaning iyeroglif tomoni ko‘rsatiladi va talaffuzi, shakli, 
ma’nosi to‘liq tanishtiriladi. 
2) Oldin “ieroglif” keyin “pinyin”. Avval kartochkaning iyeroglifli tomoni 
ko‘rsatilib, o‘quvchilarga iyeroglif shakli orqali uning ma’nosini ochib berish 
mumkin. Keyin kartochkaning pinyinli tomoni ko‘rsatiladi va baland ovozda 
o‘qiladi.