O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

9.2.2. Ustunlarni montaj qilish 
 
Poydevor stakanlariga Ustunlarni montaj qilish. 
Poydevor stakanlariga 
Ustunlarni montaj qilishdan oldin stakanlar tubining sathiy belgisini tekshirish 
kerak. Stakanlar tubining loyihaviy sathi ularning tubiga tekislovchi qatlamni 
to‘shash yoki armotsementli tagliklar paketini joylashtirish orqali ta’minlanadi. 
Tekislash uchun qo‘llaniladi: 

---

426 

qatlam qalinligi 30 mm gacha bo‘lganda – markasi 100 bo‘lgan 
quyuq tsement – qumli qorishma; 

qatlam qalinligi 30 mm dan ortiq bo‘lgan holda – tarkibida suvi 
kamaytirilgan V25 klassdagi beton aralashmasi to‘shaladi, qorishma qo‘l 
yordamida shibbalab zichlashtiriladi, qatlamning ustki belgisi nivelir 
bilan nazorat qilinadi; 

marka 200 qorishmadan tayyorlanadigan armotsementli 
tagliklarning o‘lchamlari 100 × 100 mm, qalinligi 20...30 mm bo‘lib, 
diametri 1 mm bo‘lgan po‘lat simlardan tayyorlangan 10 × 10 mm li 
yacheykali turlar bilan armaturalanadi.
Bunday tagliklarni qo‘llanilishi Ustunlarning loyihaviy holatga to‘g‘irlash 
jarayonini yengillashtirish va beton aralashmasining tekislovchi qatlamidan voz 
kechish imkonini beradi. Beton aralashmasining tekislovchi qatlami yoki 
armotsementli tagliklar o‘rniga po‘latdan tayyorlangan tagliklar paketini qo‘llashga 
ruxsat etilmaydi. 
Birinchi montaj yarusining Ustunlari xuddi bir qavatli sanoat binolari 
Ustunlarini montaj qilishda qo‘llaniladigan metodlar bilan montaj qilinadi. 
Ustunlarni vertikal holatda ushlab turish uchun tirgaklar va tortqilar shunday tarzda 
o‘rnatiladiki, ular Ustunlar orasiga rigellar va bog‘lovchi plitalarni o‘rnatishda 
xalaqit bermasligi lozim. 
Konstruktsiyalar omborida montaj qilinadigan Ustunga xomut kirg‘aziladi 
va bu xomutga ikkita tirgak osiladi, so‘ngra ushbu Ustunga ko‘tarish moslamasi 
ilinib (stroplab) va u kran yordamida ko‘tariladi. Ustun poydevor stakaniga 
o‘rnatiladi va ponali vkladish (ponalar) hamda ikkita tirgak yordamida vaqtinchalik 
mahkamlanadi. Ustun ko‘tarish moslamalari (stroplar)dan bo‘shatiladi, vertikal 
holatda ikkita o‘q bo‘yicha teodolit yordamida to‘g‘irlanadi. Montaj davomida 
Ustunlar poydevor stakanlarida beton aralashmasi quyilib yaxlitlanadi. 

---

427 
Ustunlardagi tirgaklar pastki ikki qavat sathida karkas rigellar va plitalar bilan 
mahkamlangandan keyin olib tashlanadi.