O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

Pnevmoproboyniklar (pnevmouribteshgich)
gruntda diametri 50....400 mm 
bo‘lgan quduqlarni kavlash uchun qo‘llaniladi. Amalda pnevemoproboyniklar 
qattiq qo‘shilmalar (tosh, chaqiq tosh, qurilish chiqindilari va boshqalar)ga duch 
kelganda yoki turli zichlikdagi qatlamlarga ega bo‘lgan gruntlarda quduqlar qazib 

---

187 
o‘tilganda u quduqlarning loyihaviy o‘qidan chetga og‘adi va uni orqaga kunduzgi 
sirtga qaytarishning ko‘pincha iloji bulmaydi.
Shuning uchun pnevemoproboyniklar faqat bir jinsli gruntlarda va 50 m 
ortiq bo‘lmagan masofada quduqlarni kovlab o‘tishda qo‘llanishi samaralidir. 
Pnevemoproboyniklarning eng asosiy afzalligi bu uning keng sohali 
qo‘llanishidadir. Ulardan nafaqat quduqlarni urib kovlashda foydalaniladi, shu 
bilan bir qatorda ular avtomobil va temir yo‘llar ostidan ochiq tarafi bilan 
gorizontal quvurlarni qoqib o‘tkazishda bilan ham qo‘llanadi, bunda grunt 
quvurdan siqilgan havo yoki jelonka (uzatmali kurak) yordamida ketma-ket 
chiqarib tashlanadi. Diametri 400 mm bo‘lgan eng quvvatli pnevemoproboynik 
diametri 2 m gacha bo‘lgan quvurni 30...40 m masofaga qoqa (urib kirgiza ) oladi. 
Pnevmoproboynik (pnevmouribteshgich) shikastlangan quvuro‘tkazgichlarni 
buzish va birvaqtning o‘zida o‘larning o‘rniga yangi quvuro‘tkazgichlarni tortib 
o‘tkazishda, shuningdek qoziqlar va shpunt qoqishda, to‘ldiriladigan qoziqlarni 
qurishda, gruntni chuqur zichlashda va shu kabi boshqa ishlarni bajarishda keng 
qo‘llanadi. 
Mikroshchitlar
(5.37 - rasm) gruntda diametri 300 mm gacha bo‘lgan 
quduqlarni kovlash uchun qo‘llaniladi. Mikroshchitlarning ajralib turuvchi o‘ziga 
xos jihati bu amalda quduqlarni hamma gruntlarda va zarur o‘zunlikda qazishni 
bajara olishligidir. Mikroshchitlar kompyuterli lazerli kuzatish va yo‘naltirish 
tizimi bilan ta’minlangan bo‘lib, bu tizim quduqlarni yuqori aniqlikda kovlashga 
erishishni ta’minlaydi. Mikroshchit bentonit qorishmasini tayyorlash va zaboyga 
o‘zatish hamda shlamni quduqdan olib tashlash uchun yuqorida joylashgan jihozlar 
bilan komplektlanadi.