O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti karimova vasila Mamanosirovna, hayitov oybek Eshboyevich, akramova feruza Akmalovna, lutfullayeva nigora Xalimbayevna psixologiya

14.5 Asosiy tushuncha va atamalar

Gender muammolari; gender tushunchasi; paternalizm tamoyillari; ayollarning emansipasiyasi darajasi; ayol xulq-atvori; gender munosabatlar; rollar taqsimoti; rahbarlik va gender tafovut; tobelik va emosional bog’liqlik; liderlik; superliderlik; salomatlik psixologiyasi; depressiya; depressiv tafakkur; ijtimoiy-psixologik trening; amaliy muloqot treningi; guruhiy munozaralar; rolli o’yinlar.

14.6. Rezyume

Ijtimoiy-psixologik tadqiqotlarning ko’pchiligi yoki korrelyasion, ya’ni qiyosiy, yoki eksperemental tadqiqotlar jumlasiga kiradi. Korrelyasion izlanishlar odatda sistematik so’rovlar asosida o’tkazilib, bunda o’zgaruvchan parametrlar o’rtasidagi bog’liqliklar o’rganiladi, masalan, ma’lumotlilik bilan daromad o’rtasida, erkaklar fikri bilan ayollarniki (gender tadqiqotlarda) va hokazo

Ijtimoiy-psixologik eksperimentlarda esa sabab va oqibat o’rganiladi, masalan, borliq qanday bo’lsa, shundayligicha o’rganiladi, eksperiment davomida o’sha elementlardan bittasi o’zgartiriladi, va bu o’zgarish nima oqibatga olib kelishi qayd etiladi. Ijtimoiy-psixologik eksperimentlar odamlar guruhida o’tkazilgani va bevosita ularning his-kechinmalariga ta’sir ko’rsatgani uchun ham “Qosh qo’yaman deb, ko’zga zarar yetkazib qo’ymaslik” tamoyiliga rioya qilinadi.


14.7. O’z-o’zini nazorat va muhokama qilish uchun savollar

1. 
   Gender tushunchasi deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Liderlikning erkaklar va ayol o’rtasida bo’linishini qanday baholaysiz?
   
3. 
   Ayol xulq-atvorining jamiyat miqyosida o’zgarishi qanday omillar bilan o’lchanadi?
   
4. 
   Fanda gender munosabatlari va rollar taqsimoti masalasi qanday yoritilgan?
   
5. 
   Respublika “Oila” ilmiy-amaliy Markazi xodimlari tomonidan qanday gender tadqiqotlar o’tkazilgan?
   
6. 
   Rahbarlik va gender va ular o’rtasidagi tafovutni qanday izohlaysiz?
   
7. 
   Liderlik va superliderlik tushunchalari bir-biridan nimasi bilan farqlanadi?
   
8. 
   Oddiy rahbar yoki liderning superliderga aylanishining qanday bosqichlari mavjud?
   
9. 
   Depressiv tafakkur nima?
   
10. 
    Ijtimoiy-psixologik trening qanday qilib o’tkaziladi va undan ko’zlangan maqsad?