O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Hikoya va individual matn
. Hikoyaning muvaffaqiyati individual matnning 
qay darajadasodda nutq tarkibiga yaqinligiga va gidning nutq qobiliyatlari qanchalik 
hisobga olinganligi bilan o‗lchanadi. Matnlarning ongimizga ta‘siri darajasi ko‗p 
sabab va shartlarga boliq (mantiq, isbot, mavzu, axborotning yangiligi, notiqning 
psihologik aloqaga kira olishi qobiliyati va b.). Biroq nutqning uning xususiyatlari, 
tarkibiy tuzilmasi, o‗ziga xosligi ham muhimdir. 
Individual matndan foydalanish texnikasi.
Gidma‘ruzachikabiekskursiya 
xizmatijarayonida o‗zining individual matnidan foydalanishi mumkin. Undan 
foydalanish qulay bo‗lishi uchun hikoyaning «mazi»ni maxsus kartochkalarga yozib 

---

45 
qo‗yish tavsiya etiladi(masalan, sitatalar, tarixiysanalar). Har bir mavzuosti bo‗yicha 
bir nechta kartochkalar to‗ldiradi (asosiy savollar soniga qarab). Ekskursiya xizmati 
jarayonida gid kartochkalarni to‗liq o‗qimasdan faqatgina ko‗z tashlab, hikoyaning 
mazmunini eslab olish uchun foydalanadi. Agar ekskursiya xizmatida obyektlar 
orasida tanaffus katta bo‗lsa, gid kartochkaga yana bir marotaba ko‗z tashlab, hikoya 
ma‘lumotlarini eslab olishi mumkin. Sitatalar, badiiy asarlardan parchalar, adabiy 
montaj usulining asosi hisoblanib, ular kartochkaga qarab to‗liq o‗qilishi mumkin. 
Mantiqiy o‘tishlar.
Yangi ekskursiya mavzusini tayyorlovchi guruh oldida 
barcha mavzuostilar mazmunini bir butunga bolash kabi mas‘uliyatli vazifa turadi. 
Bu masala 
mantiqiy o„tishlar 
yordamida hal bo‗ladi. Mantiqiy o‗tishlar 
ekskursiyaning mustaqil bo‗lmasada, lekin muhim qismi hisoblanadi. Yaxshi tuzilgan 
mantiqiy o‗tishlar ma‘lumotlarni bayon etishdagi ketma-ketlikni ta‘minlaydi, keyingi 
mavzuosti qiziqish bilan qabul qilinishini kafolatlaydi.