O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

aniqlash,
gid ekskursantlarga qanaqa predmet (obyekt) ko‗rsatilishini 
aniqlaydi; 

tavsiflash,
gid obyektning o‗ziga xos jihatlarini tavsiflaydi; 

---

65 

yaratilish maqsadi, 
gid obyektning mazmun mohiyati haqida hikoya qiladi; 

ekskursiyali tahlil, taqqoslash, 
gid obyektning alohida qismlarini izohlab 
o‗tadi; 

ma’lumot berish
, gid yodgorlik, me‘moriy inshoot muallifi, qurilgan yili, 
sababini hikoya qiladi;

tarixiy voqeani baholash
, gid obyekt bilan boliq voqea, hodisani hikoya 
qilib beradi, mohiyatini yoritadi. 
7.1-jadval 
Ekskursiya jarayonida obyektlarni ko„rsatishning bosqichlari 
Birinchi 
bosqich 
Gidning«Qarshingizda Imom al-
Buxoriy majmuasi» so‗zlaridan keyin 
ekskursantlarning umumiy nigohi 
obyektga bo‗ladi. 
«Imomal-Buxoriy» 
obyektining ko‗rinishi 
o‗zlashtiriladi. 
Ikkinchi 
bosqich 
Ekskursantlarning obyektni batafsil 
tomosha qilishadi. 
Obyekt haqidagi voqealarni 
eshitganidan so‗ng uning 
o‗ziga xosligi 
o‗zlashtiriladi. 
Uchinchi
bosqich 
Gid tahlilidan keyin obyektniqayta 
tomosha qilishadi. 
Obyektning alohida
qismi va detallari 
o‗zlashtiriladi. 
Turtinchi 
bosqich 
Ekskursantlarning tomonidan 
obyektni mustaqil tomosha qilishadi, 
bunda muhit va voqea joylari eslab 
qolinadi. 
Obyekt va uning joylashuvi 
eslab qolinadi. 
Beshinchi 
bosqich 
Ko‗rilgan obyektlarni gid tomonidan 
umumlashtiriladi. 
Mavzu yuzasidan xulosalar 
qilinadi. 
Oltinchi 
bosqich 
Ekskursantlar obyektga oxirgi 
nigohiniqaratishadi. 
Ekskursant obyekt haqidagi 
tasavvurining to‗riligiga 
ishonch hosil qiladi. 

---

66 
Obyektlarni ko‗rsatishda sanab o‗tilgan bosqichlardan foydalanish taassurotlar 
kuchayishini ta‘minlaydi, xulosa va umumlashtirishga yordam beradi. Sanab o‗tilgan 
ketma-ketlikni barcha ekskursiya jarayonida qo‗llab bo‗lmaydi.
Quyidagi jadvalda obyektni kuzatish murakkabligining jadvali va gid 
ko‗rsatmalarining mazmuni keltirilgan: