O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

6 
 
 
I BOB. IQTISODIY TA‟LIMOTLAR TARIXI FANINING 
PREDMETI VA O„RGANISH USULI 
 
1.1. Iqtisodiy ta‟limotlar tarixi fanining ahamiyati
va uning maqsadi 
 
Bozor munosabatlarini rivojlantirish jarayonida iqtisodiy ta‘limotlar 
tarixi fani insonlarning iqtisodiy bilim saviyasini oshirish, iqtisodiy fikr, 
g‗oya, nazariyalarning kelib chiqish tarixini, ularning mohiyatini, 
iqtisodiy maktablar, hozirgi zamon iqtisodiy yo‗nalishlari, ularning 
asosiy qoidalarini yaxshi bilish, har bir nazariyaning o‗ziga xosligini, 
uning asosiy tomonlarini, nazariya bilan amaliyotni bir-biriga bog‗lab 
o‗rganish zarurligini, har qanday iqtisodiy xulosa universal 
bo‗lmasligini, shu bois ularning amal qilish xususiyatlarini to‗g‗ri 
tushinishda muhim ahamiyat kasb etadi. 
Hozirgi davrda iqtisodiyot har bir inson hayotiga jo‗shqinlik bilan 
kirib bormoqda va odamlar iqtisodiyot to‗g‗risida imkoni boricha 
ko‗proq bilishga intilmoqdalar. Bundan ummon kabi keng iqtisodiyot 
fanini o‗rganishni nimadan boshlamoq kerak, degan savol tug‗ilishi 
tabiiy. 
Iste‘molchilar xohishlari odatda, chegaralanmagan va cheksizdir, 
ammo resurslar (odatda yer, mehnat, kapital va tadbirkorlik layoqati) 
cheklangandir. Tanqislik muammosini hal qilish uchun cheklangan 
iqtisodiy resurslarni cheklanmagan muqobil variantlar (xohish-istaklar) 
o‗rtasida adolatli taqsimlaydigan ijtimoiy mexanizm zarur. Bunday 
taqsimot bir tarafdan iste‘molchi istaklarini 
kamaytirishi va cheklashi kerak, ikkinchi 
tomondan 
esa 
iqtisodiy 
resurslar 
va 
ne‘matlarni yetkazib berishni ko‗paytirishi 
kerak.
1
Shifokor 
davolanuvchini 
tuzatishni 
uning kasallik tarixidan boshlagani kabi 
iqtisodiyotni o‗rganishni ham tarixdan 
boshlash zarur. Albatta, bugungi va ertangi 
kun muammolarini to‗la hal etishda o‗tgan 
1
History of economic thought. Harry Landreth, David C. Colander-16 b. 
 

---

7 
asr iqtisodchilaridan barcha savollarga tayyor javob topish qiyinligi 
aniq, ammo o‗tgan donishmandlarning fikr-mulohazalari hozirgi va 
kelajak to‗g‗risida to‗g‗ri xulosa chiqarish uchun yaxshi imkoniyat 
beradi. Aniqrog‗i