O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti k. Z. Xomitov

Do„kon binosini kapitallashtirish usuli bilan hisoblash hisob-kitobi 
 

Boshlang„ich (tiklanish) qiymati 
1 118 100 631,17 
sum 
Qoldiq (baholash) qiymati 
1 033 684 033,52 
sum 
Maydoni (kv.m.) 
584,44 
m2 
 
 
 
 
Daromadlar tahlili 

---

472 
Bino turi 
Maydoni 
kv.m. 
1 yillik ijara 
xaqi 
Rejalashtirilgan 
tushum 
Bandlik darajasi 
Xaqiqiy 
tushum 
Do‗kon
584,44 
1 107 
871,84 
647 484 617,64 
1,0 
647 484 
617,64 
Itogo 
584,44 

647 484 617,64 

647 484 
617,64 
 
Harajatlar tahlili 
Joriy ta‘mir 
2,0% 
12 949 692,35 
sum 
Sug‗urta xizmatlari 
0,30% 
1 942 453,85 
sum 
Boshqaruv harajatlari 
3% 
19 424 538,53 
sum 
Komunal to‗lovlar 
2% 
12 949 692,35 
sum 
Boshqa harajatlar 
3% 
19 424 538,53 
sum 
Ja‘mi harajatlar 
66 690 915,62 
sum 
Baholash ob‟ektini kapitallashtirish stavkasiga asosan hisoblash 
Yalpi tushum 
647 484 617,64 
sum 
Xaqiqiy tushum 
647 484 617,64 
sum 
Ja‘mi harajatlar 
66 690 915,62 
sum 
Sof foyda (soliqlarni hisobga olmagan xolda) 
580 793 702,02 
sum 
Kapitallashtirish stavkasi 19,76% bo„lgandagi qiymat 
2 939 239 382,70 sum 
Yuqoridagi hisob-kitoblarga asosan daromad yondashuvida ishtirok etgan 
bino-inshoatningning aniqlangan qiymati quyidagi jadvalda keltirilgan: 
№ 
Nomi 
Maydoni 
Baholash qiymati 
1 
Do‗kon binosi qismi 
584,44 
2 939 239 382,70 
Demak, Toshkent shahar, Yakkasaroy tumani, Sh.Rustaveli ko‗chasi, 13-
uy, manzilida joylashgan Do‗kon binocini daromad yondashuvida aniqlangan 
baholash qiymati 
2 939 239 383 (Ikki milliard to„qqiz yuz o„ttiz to„qqiz million 
ikki yuz o„ttiz to„qqiz ming uch yuz sakson uch) so„mni 
tashkil qildi. 
6.
 
Qiyosiy yondashuvda baholash. 
Ko‗chmas mulk kiymatini yoki ko‗chmas mulk ob‘ektlaridan iborat mulkiy 
majmualar qiymatini baholashda bozorga oid taqqoslashlar usulidan foydalaniladi. 
Baholash ob‘ekti qiymatini bozorga oid taqqoslashlar usuli bilan aniqlash quyidagi 
ketma-ketlikda amalga oshiriladi. 
a) axborot yig‗ish va uni tahlil qilish; 
b) qiyosiy analoglarni tanlash; 
v) tegishli moliyaviy ko‗rsatkichlarni tahlil qilish; 
g) multiplikatorlar tanlash va ularning kattaligini hisoblash; 
d) baholash ob‘ekti qiymatining boshlang‗ich miqdorini aniqlash; 
e) yakunlovchi tuzatishlar kiritish. 

---

473 
Bozorga oid taqqoslashlar usuli baholanayotgan ko‗chmas mulk bilan 
jismoniy va iqtisodiy tavsiflarga ko‗ra o‗xshash bo‗lgan ko‗chmas mulkni sotishga 
doir bitimlarning bozor narxlarini yoki taklif narxlarini tahlil qilishga asoslanadi. 
Usul ―talab va taklif‖ prinsipiga asoslanib, mazkur prinsipga muvofiq ob‘ekt narxi 
shu joyda, shu vaqtda va shu bozorda analogga bo‗lgan talab va taklifning o‗zaro 
aloqasi natijasida aniqlanadi.
Analog bilan to‗g‗ridan-to‗g‗ri taqqoslash usuli (mashinalar, uskunalar va 
transport vositalari qiymatini baholash uchun kullaniladi) asosan taqqoslashning 
o‗xshash ob‘ektlari xususidagi bozorga oid axborotdan hamda baholash 
ob‘ektining aniq nusxalariga doir axborotdan foydalanishga asoslanadi. ularning 
joylashgan yeri va bitim sanasini hisobga olgan holda tuzatishlar kiritishni nazarda 
tutadi.
Baholash ob‘ekti bilan oldingi bitimlar usuli aksiyalar paketlari, ulushlar, 
paylarni baholashda qo‗llaniladi. Mazkur usulni qo‗llashda baholash ob‘ekti 
tegishli bo‗lgan emitentning aksiyalari, ulushlari va paylari bilan ilgari tuzilgan, 
muddati bir yildan oshmaydigan bitimlari haqidagi ma‘lumotlar axborot manbai 
hisoblanadi. Baholanayotgan ob‘ektning ulushlari buyicha oxirgi bir yil ichida 
xech kanday bitimlar amalga oshirilmaganligi bois, baholash jarayonida bu 
usuldan foydalanilmadi. 
«Kapital bozori (kompaniya-analog) usuli» kiyosiy ob‘ektlarni tanlash 
jarayoni quyidagi mezonlar bo‗yicha amalga oshiriladi:
tarmoqqa oid o‗xshashlik – potensial qiyosiy analoglar ro‗yxati tarmoqning 
bir segmentiga mansub bo‗lishi lozim;
miqdor – realizatsiya qilingan mahsulot hajmi, daromad miqdori kabi va 
boshqa parametrlar solishtiriladi;
o‗sish istiqbollari – baholanayotgan korxonaning analoglarga nisbatan 
raqobatdagi ustunliklari va kamchiliklarini o‗rganish; 
moliyaviy tavakkalchilik darajasi – kapital tuzilishini yoki xususiy va jalb 
qilingan mablag‗lar nisbatini taqqoslash, likvidlilikni yoki joriy majburiyatlarni 
joriy aktivlar bilan to‗lash imkoniyatini o‗rganish, qarzni to‗lay olish qobiliyatini 
tahlil qilish; 
mo‗ljallanayotgan bitimning qiyosiyligi – bitim shakli, moliyalash shartlari, 
haq to‗lash shartlari va boshqalar.
Toshkent shahar, Yakkasaroy tumani, Sh.Rustaveli ko‗chasi, 13-uy, 
manzilida joylashgan Do‗kon binocining sotishlarni taqqoslash usuli bo‗yicha 
baholashda internet tarmog‗i 
www.olx.uz
, 
www.mulk.uz
, 
www.zor.uz
, 
www.shahar.uz
, 
www.list.uz
, 
www.makler.uz
, 
www.arena.uz
, 
www.kv.uz
 va 
www.kupidom.uz
 saytlarida izlanishlar olib borildi. Izlanishlar natijasida internet 
tarmog‗ining 
www.olx.uz
 
saytida ma‘lumotlar to‗liq va aniq belgilanganligi 
sababli ushbu saytdan quyidagi analoglar olingan bo‗lib, ularning prays varag‗iga 
asosan hisob kitoblar amalga oshirildi: