O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti k. Z. Xomitov

Joylashish omili 
Baholash obyekti 
bozor 
bozor 
bozor 
Manzil: 
Toshkent sh., 
Yakkasaroy 
tumani, 
Sh.Rustaveli 
ko‗chasi 
Toshkent sh., 
Yakkasaroy 
tumani. 
A.Kaxxor 
kuchasi 
Toshkent sh., 
Yakkasaroy 
tumani, Bobur 
kuchasi 
Toshkent sh., 
Yakkasaroy 
tumani 
Joyning nufuzliligi 
4,50 
4,50 
4,50 
4,50 
Markazdan uzoqliligi 
4,50 
4,50 
4,00 
4,50 
Transport foydalanish 
4,00 
4,00 
4,00 
4,00 
Ijtimoiy infratuzilma 
4,00 
4,00 
4,00 
4,00 
Dam olish maskanlar 
mavjudligi 
3,50 
3,50 
3,50 
3,50 
Ekologik muhit 
3,50 
3,50 
3,50 
3,50 
Ballar miqdori 
24,0 
24,0 
23,5 
24,0 
O‗rtacha miqdor 
4,3 
4,3 
4,1 
4,3 
Joylashgan joyiga 
muvofiqlashtirish 

1,00 
1,03 
1,00 
 
0,00 
3,03 
0,00 
Baholanayotgan noturar joy binolarini o‗ziga xos xususiyatlarini (joylashgan joyi, 
ta‘mir xolati, qo‗shimcha qulayliklar mavjudligi) hisobga olgan xolda Internet tarmog‗ida 
keltirilgan ma‘lumotlarga tuzatishlar kiritildi. Ob‘ektni narxiga tuzatish kiritish 
jarayonida muvofiqlashtirish darajalari baholovchining malakasiga va bilimlariga asosan 
belgilandi.
Sotishlarni taqqoslash usuli bilan baholash jarayonida taqqoslash elementlariga 
jiddiy ta‘sir ko‗rsatishi mumkin bo‗lgan elementlarini solishtirishlarni hisoblash kuyidagi 
jadvalda keltirilgan:
Ko„rsatkichlar 
Baholash 
ob‟ekti 


analog 1 
analog 2 
analog 3 
Narx,AQSH doll.
So‗m narx 
2 878 158 
811,5 
2 598 422 
400,0 
974 408 
400,0 
Tanlangan analoglar 
1 m2 obshey ploshadi proizvodstvennix zdaniy 
soglasno Kadastrovoy dokumentatsii 
Vnosimie korrektirovki 
ot ob‟ekta sravneniya k ob‟ektu otsenki 
Yer uchastksiga 
beraladigan xuquq
uzoq 
muddatli 
ijara 
ma‘lumot 
mavjud 
emas 
ma‘lumot 
mavjud 
emas 
ma‘lumot 
mavjud 
emas 
muvofiqlashtirish 
% 
0 
0 
0 

---

475 
muvofiqlashtirishdan 
keyingi narx 
So„m narx 
2 878 158 
812 
2 598 422 
400 
974 408 
400 
Moliyalash shartlari 
bozor 
bozor 
bozor 
bozor 
muvofiqlashtirish 
% 
0 
0 
0 
muvofiqlashtirishdan 
keyingi narx 
So„m narx 
2 878 158 
812 
2 598 422 
400 
974 408 
400 
Sotish shartlari 
tipik 
tipik 
tipik 
tipik 
muvofiqlashtirish 
% 
0 
0 
0 
muvofiqlashtirishdan 
keyingi narx 
So„m narx 
2 878 158 
812 
2 598 422 
400 
974 408 
400 
Rasxodi posle pokupki 
mavjud 
emas 
mavjud 
emas 
mavjud 
emas 
mavjud 
emas 
muvofiqlashtirish 
% 
0 
0 
0 
muvofiqlashtirishdan 
keyingi narx 
So„m narx 
2 878 158 
812 
2 598 422 
400 
974 408 
400 
Sotish davri 
joriy 
joriy 
joriy 
joriy 
muvofiqlashtirish 
% 
0 
0 
0 
muvofiqlashtirishdan 
keyingi narx 
So„m narx 
2 878 158 
812 
2 598 422 
400 
974 408 
400 
Sotish jarayonidagi 
narxlarning kamayishi 
bozor 
qiymati 
taklif narxi 
taklif narxi 
taklif narxi 
muvofiqlashtirish 
% 
-5 
-5 
-5 
muvofiqlashtirishdan 
keyingi narx 
So„m narx 
2 734 250 
871 
2 468 501 
280 
925 687 
980 
Umumiy maydoni 
584,44 
417 
390 
127 
muvofiqlashtirishdan 
keyingi narx 
So„m narx 
6 556 957 
6 329 490 
7 288 882 
Umumiy maydoni uchun 
muvofiqlashtirish 
% 
0 
0 
0 
muvofiqlashtirishdan 
keyingi narx 
So„m narx 
6 556 957 
6 329 490 
7 288 882 
Foydalanish imkoniyati 
Do‗kon
Do‗kon 
Ofis 
Ofis 
muvofiqlashtirish 
% 
0 
0 
0 
muvofiqlashtirishdan 
keyingi narx 
So„m narx 
6 556 957 
6 329 490 
7 288 882 
umumiy yer maydoni, sot 
0,52 
0,00 
0,00 
0,00 
muvofiqlashtirish 
% 
0,00 
0,00 
0,00 
muvofiqlashtirishdan 
keyingi narx 
So„m narx 
6 556 957 
6 329 490 
7 288 882 
Joylashgan joyi 
Toshkent 
shahar, 
Yakkasaroy 
tumani, 
Sh.Rustaveli 
Toshkent 
shahar, 
Yakkasaroy 
tumani. 
A.Kaxxor 
Toshkent 
shahar, 
Yakkasaroy 
tumani, 
Bobur 
Toshkent 
shahar, 
Yakkasaroy 
tumani 

---

476 
ko‗chasi 
kuchasi 
kuchasi 
muvofiqlashtirish 
% 
0,00 
3,03 
0,00 
muvofiqlashtirishdan 
keyingi narx 
So„m narx 
6 556 957 
6 521 293 
7 288 882 
Komunikatsiya bilan 
ta‘minlanganligi 
suv, suv 
oqava, 
elektr va 
issiqlik 
ta‘minoti 
mavjud 
suv, suv 
oqava, 
elektr va 
issiqlik 
ta‘minoti 
mavjud 
suv, suv 
oqava, 
elektr va 
issiqlik 
ta‘minoti 
mavjud 
suv, suv 
oqava, 
elektr va 
issiqlik 
ta‘minoti 
mavjud 
muvofiqlashtirish 
% 
0 
0 
0 
muvofiqlashtirishdan 
keyingi narx 
So„m narx 
6 556 957 
6 521 293 
7 288 882 
Qo‗shimcha qulayliklar 
mavjud 
emas 
mavjud
mavjud 
emas 
mavjud 
emas 
muvofiqlashtirish 
% 
0 
0 
0 
muvofiqlashtirishdan 
keyingi narx 
So„m narx 
6 556 957 
6 521 293 
7 288 882 
Ob‘ekt xolati 
Yevro 
ta‘mir 
Yaxshi 
ta‘mir 
O‗rta 
ma‘mir 
Yevro 
ta‘mir 
muvofiqlashtirish 
% 
5 
10 
0 
muvofiqlashtirishdan 
keyingi narx 
So„m narx 
6 884 804 
7 173 423 
7 288 882 
Muvofiqlashtirishlar 
yeg„indisi 
x 
0,10 
0,18 
0,05 
Oraliq koeffitsentlar 
x 
0,6972 
0,4541 
0,8486 
O„lchov koeffitsentlari 
x 
0,3486 
0,2271 
0,4243 
O‗lchov koeffitsentlarini 
hisobga olgan xoldagi 
qiymati 
So„m narx 
2 400 
207,02 
1 628 
827,59 
3 092 
759,45 
Binoning 1 kv.m. uchun 
narxi so„m 
7 121 794,06 
Umumiy qiymat 
4 162 261 322,42 
Yuqoridagi hisob-kitoblarga asosan qiyosiy yondashuvida ishtirok etgan 
bino-inshoatningning aniqlangan qiymati quyidagi jadvalda keltirilgan: 
№ 
Nomi 
Maydoni 
Baholash qiymati 
1 
Do‗kon binosi qismi 
584,44 
4 162 261 322,42 
Demak, Toshkent shahar, Toshkent shahar, Yakkasaroy tumani,
Sh.Rustaveli ko‗chasi, 13-uy, manzilida joylashgan do‗kon binocini qiyosiy 
yondashuv bilan aniqlangan baholash qiymati 
4 162 261 322 (To„rt milliard bir 
yuz oltmish ikki million ikki yuz oltmish bir ming uch yuz yigirma ikki) 
so„mni
tashkil etadi. 

---

477 
 

---

478 
VII-Bo„lim. XULOSA 
 
Qo„llanilgan 
yondashuvlar 
doirasida 
olingan 
natijalarni 
muvofiqlashtirish va baholash ob‟ektining yakuniy qiymatini hisoblash 
baholashning turli yondashuvlari yordamida olingan natijalarni o‗lchash va 
taqqoslash yo‗li bilan baholash ob‘ektining yakuniy qiymatini aniqlash quyidagi 
usullardan biri bilan amalga oshiriladi: 
Mantiqiy muvofiqlashtirish usuli bilan – U baholovchi amalga oshiradigan 
tahlil asosida, barcha muhim parametrlarni hisobga olgan holda taqqoslama 
o‗lchovlarni tanlashdan iborat. Baholovchi ustun yondashuvni aniqlaydi, qolgan 
yondashuvlarning natijalaridan esa ustun yondashuv yordamida olingan natijani 
tekshirish va unga tuzatish kiritish uchun foydalaniladi; 
Matematik o‗lchash usuli bilan – Bunda turli baholash yondashuvlari bilan 
olingan natijalarning taqqoslama o‗lchovlarini aniqlash uchun bir nechta 
mezonlardan foydalaniladi va ularning yordamida qo‗llanilgan hisoblash usulining 
afzalliklari yoki kamchiliklari konkret ob‘ektni baholash xususiyatlarini hisobga 
olgan holda tavsiflanadi. 
Taqqoslama o‗lchovlarni aniqlashda baholovchi quyidagi asosiy omillarni 
tahlil qilishi lozim: 

tahlil va hisoblashlarga asos bo‗lgan axborotning ishonchliligi va 
yetarliligini; 

foydalanilgan hisoblash usullari mavjud bozor axborotiga muvofiqligini; 

baholash yondashuvi hisoblanayotgan qiymat turi, baholash maqsadi va 
baholash natijalaridan foydalanish mo‗ljaliga muvofiqligini; 

baholash yondashuvi baholash ob‘ektiga o‗xshash ob‘ektlarning odatdagi 
haridorlari va sotuvchilari motivatsiyasini aks ettirishga qodirligini; 

baholash ob‘ekti tipiga va undan foydalanish xususiyatiga muvofiqligini; 

baholash yondashuvi bozor kon‘yunkturasini hisobga olishga qodirligini. 
Baholash ob‘ekti qiymatining yakuniy miqdori quyidagi formula bo‗yicha 
aniqlanadi:
,
*
*
*
3
2
1
С
К
С
К
С
К
К
киёс
дар
хар
як



bu yerda: 
Kyak – baholash ob‘ektining yakuniy qiymati; 
Khar, Kdar, Kkiyos – tegishincha harajatga oid, daromadga oid va qiyosiy 
yondashuvlar bilan aniqlangan qiymatlar; 
S
1
, S
2
, S
3
– har bir baholash yondashuvi uchun tanlangan tegishli taqqoslama 
o‗lchovlar. 
Bunda quyidagi shart bajarilishi lozim: 
1
3
2
1



С
С
С
MBMS-10, keltirilishichaturli xil yondashuvlar bilan olingan eng katta va 
eng kichik natijalar o‗rtasida jiddiy (30 foizdan ortiq) tafovut mavjud bo‗lgan 
taqdirda, mazkur tafovut sabablari tahlil qilinib, uning natijalari baholash 

---

479 
to‗g‗risidagi hisobotda aks ettiriladi va muvofiqlashtirish uchun baholovchi fikriga 
ko‗ra eng ishonchli bo‗lgan natijalar tanlanadi. 
Baholash jarayonida qo‗llanilgan yondashuvlari natijasida olingan natijalar 
orasidagi farq 30% ortiq tafovut vujudga kelganligi quyidagicha ta‘riflanadi: 
Harajat yondashuvi:
baholash ob‘ektini harajat yondashuvida amalga 
oshirishda uninig tiklanish qiymatini aniqlangandan so‗ng barcha eskirishlarni 
hisobga olgan xolda uning qoldiq qiymati aniqlanadi. Ob‘ektni bozor qiymatini 
aniqlashda birgina harajat yondashuvi yetarli emas. Harajat yondashuvida ob‘ektni 
faqatgina sarflangan harajatlari yoki ushbu ob‘etni qurish uchun sarflangan 
mablag‗larni aniqlashda foydalaniladi. Bu esa ob‘ektni foydalanish maqsadlaridan 
kelib chiqqan xolda uning bozor qiymatini belgilashda o‗ziga xos yondashuv 
sifatida foydalaniladi. Ushbu yondashuvda binolarni tiklanish qiymatlarini 
aniqlashda 1991 yildagi narxlarni qimmatlashish indekslari yordamida bugungi 
kundagi qiymatlari aniqlanadi, bu esa ushbu yondashuvdagi olib borilgan hisob-
kitoblarni aniq faktlar yordamida emas balki, harajatlarni bugungi kundagi 
taxminiy qiymatlarini aniqlash hisoblanadi. 
Muvofiqlashtirish natijalari quyidagi jadvalda keltirilgan: