O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

Юракнинг вазифаси - артериялар билан веналар ўртасида доимо қон босими фарқини вужудга келтириш ва сақлаб туришидир. Юрак тухтаб қолса, артериялар билан веналарда босим тенгланашади ва қон айланиш тухтайди. Юракдаги клапинлар юракни насосга ухшаб ишлатади. Клапинлар қон босими туфайли ўз-ўзидан букилади ва шу тарика қонни бир томонга қараб оқишйни таъминлайди. Клапанларни яхши бекилмаслиги, қонни тескари томонга қараб оқиши мумкин, окибатда юрак пороги авж олади.

Yurak va qon tomirlari. Embrion qon aylanish.

Tug`ilmagan bolaning qon sistemasi tug`ilgan bolanikiga qaraganda farqli bo`ladi. Tug`ilmagan bolaning o`pkalari hali ishlamaydi, unda gazlar almashinuvi bo`lmaydi, qonning asosiy qismi o`ng bo`linmadan chap bo`linmaga o`tadi. O`ng bo`lma orqali o`pka arteiyasiga yetadigan qon aortada qisqa doira orqali oqadi. Embrion qon aylanishda kerakli gaz almashinuvi placentada qatnashadi. Kislorodga yaxshi to`yinmagan qon plastinkaga ikkita umbilical arteriolar orqali oqadi. Kislorodga to`yingan qon bola organizmiga umbilical vena orqali qaytib keladi. Tug`ilishdan kryin o`pkalar kengayadi va o`pkadagi qon aylanishularning qo`shilib rivojlanishi natijasidan rivojlanadi. Bir vaqtning o`zidan oval va arteriosus yopiladi, bu o`zgargan bforamen `sim farqlari natijasida sodir bo`ladi.
Arterial sistema Hamma sistematik sirkulyatsiya aorta orqali oqadi. 2ta korona qon tomirlarining paydo bo`lishida keyin, aorta arki sifatida egiladi va so`ng umurtqa ro`parasidagi chap tomonida pastga boradi. Aorta diafragmani kesib o`tadi qorin aortasi sifatida, bu to`rtinchi bel umurtqa suyagiga to`g`ri keladi va ikkita illik atreryasiga bo`linadi.2ta katta tomir tizimi, bosh va oyoq
qo`llarni taminlovchi, aortic yoyidan ajraladi. O`ng tomondan chiqadigan birinchi sohasi (tomir) o`ng sapclavin va o`ng carotid arterialarning umumiy asosiy qismidir . Aorta arkidan chiqadigan ikkinchi va uchinchi sohalar (tomirlar) chap umumiy katorit arteriyasidir.