O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

Mavzu.VEGETATIV NERV TIZIMI DARS REJASI

1. 
   Nerv sistemasining simpatik qismi.
   
2. 
   Quyoshsimon tugun
   
3. 
   Nerv tizimining parasimpatik qismi
   

Vegetativ nerv sistemasi tuzilishi, funksiyasi, organlarni ta‘minlashi va markazlarining joylashishi, periferik qismining 2 neyronli bo‗lishi bilan somatik nerv sistemasidan farq qiladi. Somatik nerv sistemasining nerv tolalari ayrim simpatik tolalaridan tashqari, mielin qavat bilan qoplangan bo‗ladi. Ular markazdan boshlanib, organgacha uzilmaydi, ya‘ni yaxlit (butun) bo‗ladi. Vegetativ nerv sistemasining tolalari nerv markazlaridan chiqqach, organga borguncha uzilib, gangliy hosil qiladi. Gangliydan chiqqan nerv tolalari organga yetib boradi. Vegetativ nerv sistemasining gangliygacha bo‗lgan (preganglionar) va gangliydan keyingi (postganglionar) tolalari bor. Postganglionar tolalar mielin qavat bilan qoplanmagan bo‗lib, organlarda tugaydi. Preganglionar tolalar mielin qavat bilan o‗ralgan bo‗ladi. Somatik nerv sistemasi skeletning ixtiyoriy muskullarini, vegetagiv nerv sistemasi silliq muskullarni, bezlarni, yurak va tomirlarni nerv bilan ta‘minlaydi.
Vegetativ nerv sistemasi morfologik-fiziologik xususiyatlariga ko‗ra, shartli ravishda simpatik va parasimpatik qismlarga bo‗linadi.