O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent to‘qimachilik va yengil sanoat instituti

2а-ШАКЛ

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

TOSHKENT TO‘QIMACHILIK VA YENGIL SANOAT INSTITUTI
“IJTIMOIY FANLAR” KAFEDRASI


Masharipova Gularam Kamilovna

“ILMIY TADQIQOT METODOLOGIYASI”

FANIDAN BARCHA TA’LIM YO’NALISHLARI

1 KURS MAGISTRANTLAR UCHUN O’QUV-USLUBIY MAJMUASI

Toshkent – 2021
О‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA О‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

TOSHKENT TO’QIMACHILIK VA YENGIL SANOAT INSTITUTI

“TASDIQLAYMAN” ___________________ (OTM rektori) 2021 yil «____»________

ILMIY TADQIQOT METODOLOGIYASI

FANINING O’QUV DASTURI

Bilim sohalari:	200 000 400 000 700 000	- San'at va gumanitar fanlar - Biznеs, boshqaruv va huquq -Muhandislik, ishlov bеrish va qurilish sohalari
Ta’lim sohalari:	210 000 410 000 710 000 720 000	– San'at - Biznеs va boshqaruv - Muhandislik ishi - Ishlab chiqarish va ishlov bеrish sohalari
Ta’lim yо‘nalishlari:		Barcha magistratura mutaxassisliklari uchun

Fan/modul kodi ITM1104		O’quv yili 2021-2022	Semestr 1	ECTS-kreditlar 4
Fan/modul turi Majburiy		Ta’lim tili O’zbek		Haftadagi dars soatlari 4
1.	Fanning nomi		Auditoriya mashg’ulotlari (soat)	Mustaqil ta’lim (soat)	Jami yuklama (soat)
	Ilmiy tadqiqot metodologiyasi		60	60	120
2.	I.Fanning mazmuni: Fanni o’qitishdan maqsad - “Ilmiy tadqiqot metodologiyasi” fanining asosiy maqsadi ilmiy tadqiqot dasturini tuzish va unda nazariya va amaliyot birligiga rioya qilish malakalarini shakllantirish, shuningdek ilmiy ijodkorlik mohiyatini faol tarzda anglash va magistrantlarda ilmiy ijodkorlik malakasini shakllantirishdan iborat. Fanning vazifasi - Fanning bosh vazifasi esa ilmiy tadqiqot ishini tayvorlashda ilmiy izlanish, ilmiy dalillaming rolini anglash, bilimdan asosiy metodologik vosita sifatida foydalanishdan iborat. II. Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg’ulotlari): II.I. Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi 1-mavzu. Fan va uning jamiyatdagi o‘rni. Fan tushunchasining keng va tor ma’nolari. Fan taraqqiyotining asosiv bosqichlari. Fan taraqqiyotiga ijtimoiy voqelikning ta’siri. Fan - dunyoqarash shakli. Fan ijtimoiy-madaniy hodisa sifatida bilim. faoliyat va ijtimoiy institut. Fan tarixiga oid yondashuvlar: intematsionalizm va eksternalizm. Fan tarixi taraqqiyotining asosiy modellari. Fanning tunksivalari: madaniy iunksiyasining o'ziga xos xususiyatlari. Famiing ijtimoiy tartibga solish tunksiyasi. Bevosita bunyodkor kuch sifatidagi fanda neytralhk va ijtimoiy buyurtmaning namoyon bodishi. Fan siyosat vositasi. Fanning ijtimoiy kuch funktsiyasi. Haqiqiy bilimm yaratish funktsiyasi. Mafkuraning fanga munosabati va uning modellari: qoralash, befarqlik, qahnamolik va ekspluatatsiya qilish. Fanni belgilovchi ijtimoivpsixologik omillar. Fanning diffirensiatsiyasi va integratsiyasi.. 2-mavzu. Ijоd vа ilmiy tadqiqotning bilish mahsuli. Fan tasnifiga oid qarashlar tarixi. Ruh va tabiat haqidagi fanlar. Nomotetik va ideografik metodlar. Dinamik va statik qonuniyatlar. Fan ilmiylik mezonlarining tarixiyligi. Ilmiylik mezonlarining tasnifi. Bilish me’yorlari va ideallari. Dunyoning ilmiy manzarasi. Ilmiy bilimga nisbatan analitik va sintetik yondashuv. Analitik bilim tafsilotlari. Sintetik bilimda yangi mazmuiming yaratilishi. Fandagi izchillik, ishonchlilik, asoslanganlik, isbotlilik. - tarixiy amaliyot haqiqatning universal mezoni. Fanlar (texnikaviy, tabiiy, fundamental, amaliy, nazariy va ekspcrimcntal) ning o'zaro aloqasi va-biridan tarqi. Sababiyat va qonuniylik fanning barcha jabhalarida hukm suruvchi fundamental konstanta. Ijod va ilmiy tadqiqqot - bilish faoliyatining mahsuli. Ilmiy ijodning evristik xarakteri. Fan tarixida ijod muammosi. Sharq va G‘arb mutatakkirlarining ijodga oid qarashlari. Ilohiy ijodkorlikning o'ziga xos xususiyatlari. Bilish faoliyatida ijod va mehnal uyg^unligi. Ijodning amal qilish xususiyatlari. Ilmiy ijodning о ziga xos xususiyatlari. Individual ijodiy faoliyat. Yangi va eski bilimlaming о zaro bog'liqligi. Ijod - yangi qadriyatlami yaratish omili. Ijodkoming ilhom manbai. Daholikning o'ziga xos xususiyatlari. Ijodning dual xarakteri. Erkinlik - ijodning asosiv xossasi. Ilmiy-ijodiy laoliyatda olimning shaxsiy fazilatlari. Ilmiy tadqiqot laoliyatining namoyon bo‘lish shakllari. Ilmiy tadqiqotning boshqa ijod shakllari bilan aloqadorligi. Ilmiy tadqiqotning xossalari. Badiiy ijod bilan bog'liq ilmiy tadqiqot. Badiiy ijod - ijtimoiy ongning maxsus shakli. Texnik (ixtirochilik va loyihalashtirish), pedagogik tadqiqot turlari. Hamkorlikdagi tadqiqot. Zamonaviy ilmiy tadqiqot kontseptsiyalari. 3-mavzu. Ilmiy tadqiqotning namoyon bo‘lish jihatlari. Ilmiy tadqiqotning namoyon bo‘lish shakllari Ilmiy tadqiqotning namoyon bo‘lish jihatlari. Ilmiy tadqiqotning namoyon bo‘lish shakllarini tahlil qilish. Ilmiy konsepsiya tadqiqotning qaysi sohaga taalluqli ekanini namoyon etishi. Konsepsiya tadqiqot mohiyatiga zid kelmasligi. Konsepsiya betakror, innovatsion g'oyalaming ifodasi bo’lishi. Konsepsiya dogma emasligi. Tadqiqotning maqsadi yaxlit, aniq bo’lishi.