O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan darslik sifatida tavsiya etilgan

 

Qo‘shimcha topshiriqlar 

1.  Aksiyadorlik  jamiyatlari,  shu  jumladan  ochiq  tipdagi  va 

yopiq 

tipdagi 

aksiyadorlik 

jamiyatlarining 

afzalliklari 

va 

kamchiliklarini ko‘rsatgan holda quyidagi T-sxemani to‘ldiring. 

 

Afzalliklari  

Kamchiliklari 

Aksiyadorlik jamiyati

 

1. 

2. 

… 

1. 

2. 

… 

Ochiq tipdagi aksiyadorlik jamiyati

 

1. 

1. 

---

 

72 

2. 

… 

2. 

… 

Yopiq tipdagi aksiyadorlik jamiyati

 

1. 

2. 

… 

1. 

2. 

… 

 

2. 

Aksiyadorlik 

jamiyati 

faoliyati 

bo‘yicha 

klaster 

shakllantiring. 

 

3.  Aksiyadorlik  jamiyatini  tashkil  etish  bo‘yicha  aniq  ketma-

ketlik asosida sxema shakllantiring. 

 

 

 

Aksiyadorlik 

jamiyati 

---

 

73 

 

 

IV bob. AKSIYADORLIK JAMIYATLARIDA BOSHQARUV 

ORGANLARI 

 

4.1. Aksiyadorlik jamiyatlari tashkiliy tuzilmasi va boshqaruv 

organlari tarkibi 

 

Aksiyadorlik  jamiyatlari  tashkiliy  tuzilmasi  tarmoq  va  faoliyat 

xususiyatlaridan  kelib  chiqqan  holda  o‘zaro  farqlanadi.  Lekin 

moliyaviy boshqaruvning tarkibiy tuzilishi birmuncha murakkab va 

ular  faoliyatining  mamlakat  iqtisodiy  taraqqiyotidagi  ahamiyatidan 

kelib  chiqqan  holda  korporativ  moliyaviy  boshqaruv  tizimini 

takomillashtirish  yuzasidan  Birinchi  Prezidentimiz  I.Karimov 

“Hozirgi  kunda  yurtimizda  90  dan  ortiq  davlatning  xorijiy 

investorlari  ishtirokida  tashkil  etilgan  4  mingdan  ziyod  korxona 

muvaffaqiyatli  faoliyat  ko‘rsatmoqda.  Mamlakatimizda  faoliyat 

yuritayotgan  ushbu  kompaniyalar  O‘zbekistonda  ham,  uning 

tashqarisida ham yaxshi ma’lum.  

O‘zbekiston  hududida  to‘liq  chet  el  kapitali  va  korporativ 

boshqaruvning 

xorijiy 

usullariga 

asoslangan 

korxonalar 

muvaffaqiyatli faoliyat olib bormoqda. Mazkur xorijiy kompaniyalar 

tajribalarini  chuqur  o‘rganishimiz  va  ularning  tahlili  asosida 

korxonalarimiz  uchun  korporativ  boshqaruvning  namunaviy 

tuzilmalarini  yaratishimiz,  real  iqtisodiyotning  barcha  tarmoq  va 

sohalaridagi  aksiyadorlik  jamiyatlarining  boshqaruv  tizimini  ayni 

shu asosda isloh qilgan holda, ularni amaliyotga faol joriy qilishimiz 

zarur”

31

,  deya  ta’kidlab  o‘tgandilar.  Shu  boisdan  O‘zbekiston 

Respublikasi  Prezidentining  2015-yil  24-apreldagi  “Aksiyadorlik 

jamiyatlarida  zamonaviy  korporativ  boshqaruv  uslublarini  joriy 

etish  chora-tadbirlari  to‘g‘risida”gi  Farmoni  asosida    aksiyadorlik 

jamiyatining namunaviy tashkiliy tuzilmasi tasdiqlandi (4.1-rasm). 

Amaldagi  qonunchilik  asosida  tuzilgan  tashkiliy  tuzilmadan 

ko‘rinib  turibdiki,  aksiyadorlik  jamiyatlarida  aksiyadorlarning 

umumiy  yig‘ilishi,  kuzatuv  kengashi  va  ijroiya  organi  boshqaruv 

organlari  hisoblanadi.  Nazorat  organlari  sifatida  esa  taftish 

                                                           

31

 Karimov I.A. 2015-yilda iqtisodiyotimizda tub tarkibiy o‘zgarishlarni amalga oshirish, modernizatsiya va 

diversifikatsiya jarayonlarini izchil davom ettirish hisobidan xususiy mulk va xususiy tadbirkorlikka keng 

yo‘l ochib berish – ustuvor vazifamizdir. – T. “O‘zbekiston”, 2015. – 72 bet. 

---

 

74 

komissiyasi  va  ichki  audit  xizmati  faoliyat  yuritadi.  Shuningdek 

minoritar aksiyadorlar huquqlarini ta’minlash maqsadida to‘g‘ridan 

to‘g‘ri  aksiyadorlar  umumiy  yig‘ilishiga  bo‘ysunuvchi  minoritar 

aksiyadorlar qo‘mitasi tashkil etilishi mumkin. 

Keltirib  o‘tilgan  tashkiliy  tuzilmadan  ham  ko‘rishimiz 

mumkinki,  ijroiya  organi  tarkibida  moliya  direktori,  investitsiyalar 

va  rivojlantirish  bo‘yicha  direktorlar  yangi  namunaviy  tuzilmaga 

kiritilgan,  o‘z  navbatida  ularga  bo‘ysunadigan  lavozimlar  ham 

keltirilgan.    

   

 

 

4.1-rasm.