O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent farmatsevtika instituti “tasdiqlandi”

In’eksiya qilish usuliga ko‘ra parenteral yo‘l bilan yuboriladigan preparatlarning tasniflanishi:

• 
  Terining ichiga (intradermal, intrakutan – injectiones intracutaneae) Miqdoran juda kam bo‘lgan (0,2-0,5 ml) eritmalarni terining tashqi (epiderma) qavati va ichki (derma) qavatining orasiga, 10-15 gradus burchak ostida yuborish. Infeksion kassaliklar, allergiya diagnostikasida ishlatiladi
  
• 
  Terining ostiga (injectiones subcutaneae) Kam miqdordagi (1-2ml) ba’zan hajmi 500ml gacha bo‘lgan eritmalarni 45-90 gradus burchak ostida, ham teri ostiga, teri xujayralarining bo‘shliqlariga, kurak va elka oralaridagi bo‘shliqlarga yuborish yoki quyish bo‘lib, bunday xolatlarda so‘rilish limfa tugunlari va tomirlari orqali yuzaga keladi. M: Insulin, geparin, vaksinalar
  
• 
  Muskul orasiga (injectiones intramusculares) Kam miqdordagi (asosan 1-5 ml) eritmalarni yo‘g‘on muskullardan iborat, mayda qon tomirlari va nerv xujayralari kam bo‘lgan maydonlarga yuborish yoki kiritish
  
• 
  Vena ichiga (injectiones intravenosae) Hajmi 1 ml dan 500 ml gacha bo‘lgan suvli eritmalarni vena ichiga quyish bo‘lib, katta hajmdagi eritmalar vena ichiga juda sekinlik bilan kiritiladi (1 l eritma 10-15 daqiqa davomida), tomchilab quyish esa daqiqasiga 40-60 tomchi bilan amalga oshiriladi
  
• 
  Arteriya ichiga (injectiones intraarteriales) Ikkinchi jahon urushi yillarida akademik N.N.Burdenko to‘g‘ridan-to‘g‘ri arteriya ichiga penitsillin va boshqa bir qator dori moddalarining eritmalarini kiritishni taklif qildi. Bu usulda asosan elka arteriyasiga eritmalar yuboriladi. Bunda dori moddasining ta’siri juda qisqa vatda 1-2 soniyada yuzaga keladi
  
• 
  Orqa miya kanaliga (inectiones intraarachnoidales, s. inectiones endolumbalis) Kam miqdordagi (1-2 ml) suyuqlikni orqa miya kanaliga kiritish
  
• 
  Bulardan tashqari kamdan-kam xolatlarda: suyaklar ichiga, bo‘g‘imlar orasiga plevra bo‘shlig‘ining ichiga ham in’eksiya qilish mumkin
  
• 
  Keyingi paytlarda kam og‘riq beruvchi, ignasiz (0,1-0,12 mm diametrli) yuqori bosimlarda, 3 sm chuqurlikka, 300 m/s tezlikda in’eksiya qilish usullari amaliyotga tadbiq qilindi. Bu jihatdan “Pchelka”, “Hynospray”, “Jetinjection” in’ektorlari fikrimiz dalilidir.
  

Suspenziyalar. Ular dori moddalarining steril mayda va yupqa dispers tizimlari bo‘lib (dispers faza), dispers muhitda teng taqsimlangan bo‘ladi. Bunday muhit sifatida, tarkibida dispers fazani sedimentatsiya jarayonini sekinlashtiruvchi yordamchi moddalardan tashkil topgan suvli yoki moyli eritmalardir.