O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

9-BOB. IJTIMOIY MENEJMENT TIZIMI  
 
9.1. Ijtimoiy menejment mexanizmlari. 
9.2. Boshqaruv funksiyalari. 
9.3. Boshqaruv tuzilmasi. 
9.4. Boshqaruv kadrlarining guruhlarga bo„linishi. 
 
9.1. Ijtimoiy menejment mexanizmlari 
 
Ijtimoiy  menejment  mohiyati  uning  tizimi  tuzilmasini  aniqlaydi.  U 
quyidagilardan  iborat:  boshqaruv  subyektlari,  boshqaruv  obyektlari, 
boshqaruv  jarayoni  va  boshqaruv  tizimi  mexanizmlari.  Boshqaruv 
subyektlariga aholi, hokimiyat organlari, mahalliy o‗z-o‗zini boshqarish 
organlari,  jamiyatning  fuqarolik  institutlari,  menejment  instituti  kiradi. 
Boshqaruv  obyektlariga  esa  ijtimoiy  jarayonlar,  ijtimoiy  soha,  ijtimoiy 
resurslar kiradi. 
Ijtimoiy  menejment  mexanizmlari  ijtimoiy  maqsadlilik,  boshqaruv 
uslublari  (iqtisodiy,  ma‘muriy-tashkiliy,  yuridik,  ilmiy  va  b.)ga 
yo‗naltirilgan.  Ular  orasida  butun  boshqaruv  ta‘sirlari  tizimida 
birlashtiruvchi bo‗lgan ijtimoiyliklar alohida ajratiladi. Ularga mehnatga 
munosabat,  inson  xulq-atvori  bo‗yicha  chora-tadbirlar  yig‗indisi  kiradi. 
Boshqaruv  jarayoni  va  ijtimoiy  menejment  tizimi  mexanizmi  ijtimoiy 
tashxis,  axborotni  yig‗ish,  tahlil  qilish  va  saqlash,  ularni  boshqaruv 
subyektlariga  uzatish  va  boshqaruvning  turli  darajalarida  ijtimoiy 
me‘yorlar  bo‗yicha  boshqaruv  subyektlari  faoliyatini  nazorat  qilishni 
amalga oshirish uslublaridan iborat. 
Ijtimoiy  maqsadlarni  yanada  samaraliroq  amalga  oshirish  va 
ijtimoiy menejment tamoyillarini amalga oshirish uchun quyidagi ilmiy 
uslublarni qo‗llash muhim: 

---

163 
 
- Ijtimoiy loyihalashtirish va dasturlash. 
-  Zamonaviy  hisoblash  vositalari,  birinchi  navbatda,  kompyuter 
texnikasi asosida ijtimoiy axborotni yig‗ish va tahlil qilish, ularni qayta 
ishlash va saqlashda matematik uslublardan foydalanish. 
-  Odamlarni  mehnatga,  hayotga,  maqsadga  muvofiq  xulq-atvorga 
jamiyatga rag‗batlantirishni yaratish. 
- 
Shaxsning, 
shuningdek, 
menejerlarning 
hayot 
kuchini 
faollashtirishga  mo‗ljallangan  psixologik  ta‘sir  (maxsus  treninglar  va 
o‗yin uslublari). 
-  Ijtimoiy  boshqaruvning  kundalik  va  istiqboldagi  muammolariga 
yaroqli fundamental fanlar, kibernetika, sinergetika va boshqa sohalarda, 
tadqiqotlarda olingan bilimlardan foydalanish. 
Ijtimoiy  menejment  tizimi  doirasida  yechiladigan  muammolar 
majmuyiga faqatgina tizimli yondashuv, uning nazariyasi va amaliyotini 
bugungi  kunda  ijtimoiy  boshqaruv  oldida  turgan  vazifalar  darajasiga 
ko‗tara oladi. Aynan shuning uchun ham ijtimoiy menejment sohasidagi 
bo‗lajak  mutaxassislar  har  bir  o‗rganilayotgan  fanda  muammoni  hal 
qilish  va  uni  yechish  uslublarini  qidirishning  ijtimoiy  jihatlarini 
qidirishlari kerak.