O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

Qisqa xulosalar 
 
Yaponiya  menejmenti  ham  boshqa  har  qanday  mamlakatdagi  kabi 
o‗zining  tarixiy  xususiyatlari,  madaniyati,  jamiyat  psixologiyasi  va 
boshqa  ko‗plab  o‗ziga  xos  xususiyatlarni  aks  ettiradi.  U  boshqa 
menejment modellari singari mamlakatdagi ijtimoiy-iqtisodiy hayot tarzi 
bilan bevosita bog‗liq.  
Yaponiyada boshqaruv tizimi shakllanishining asosiy maqsadi ham 
inson  kapitalidan  samarali  foydalanish,  ya‘ni  zamonaviy  boshqaruv  tili 
bilan  aytganda,  inson  resurslarini  motivatsiya  qilish  orqali  kompaniya 
oldiga qo‗yilgan strategik maqsadlarga erishishni ta‘minlashdir. Buning 
uchun inson resurslari menejmenti kompaniyaga xodimlarni tanlab olish 
jarayonidan  boshlab,  ularni  karyera  tizimi  bo‗yicha  rag‗batlantirish 
jarayonigacha  bo‗lgan  barcha  muhim  bosqichlardagi  menejment 
vositalarini safarbar etadi. 
Yaponiya  dunyoning  eng  rivojlangan  mamlakatlaridan  biri  bo‗lish 
bilan  birga,  butun  dunyoda  mashhur  yapon  menejment  modelining 
tashabbuskori  sifatida  ham  tanilgandir.  Barchada  yapon  menejmenti 
modeli  qiziqish  uyg‗otishi  bilan  birga,  uning  boshqaruv  tizimining 
shakllanishiga  oid  yondashuvlari  yanada  ko‗proq  qiziqish  uyg‗otishi 
tabiiy. Chunki, ushbu mamlakat kompaniyalarida mehnat XX asr oxirida 
boshqaruv va ta‘minotchilik madaniyatining yangi elementlari sanaladi.  
Yaponlar  fikricha,  bandlikning  kafolatchanligi  va  ishonchlilik 
holatini  yaratish  kompaniya  faoliyatini  yaxshilashga  xizmat  qiladi. 
Bandlik kafolati Yaponiyada umrbod ishlash sistemasini ta‘minlaydi. 
Odatda,  boshqaruv  to‗rtta  asosiy  funksiyadan  iborat:  rejalashtirish, 
tashkil etish, rag‗batlantirish va nazorat. Yaponlar eng muhim bo‗g‗inni 
topishdi va o‗zlashtirishdi. Bu personalni boshqarishdir. 

---

64 
 
Tashkil  etish  madaniyati  konsepsiyasi  1980-yillarning  boshida 
AQShda uchta ilmiy oqim ta‘sirida ishlab chiqilgan: strategik boshqaruv 
sohasidagi tadqiqotlar, tashkil etish, tashkilot xulq-atvorining individual 
tadqiqotlari. 1970-yillar oxirida bu nazariyalar boshi berk ko‗chaga kirib 
qolgan  edi,  lekin  o‗z  mazmunida  tashkil  etish  madaniyati  asoslarini 
to‗pladi.