O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

 

 

 

Professor D.M. Muxitdinov, PhD  

Department  of Marketing

 

 

The experts: 

 

O.A. Abduvahobov, PhD 

Head,  Department  of  internal  control  and  monitoring 

of TSUE

 

 

 

B.J. Safarov, PhD  

Department  of Marketing

 

 

 

---

5 

 

KIRISH 

F a nni  o ‗rg a nis hning   do lza rblig i.  

Tovarshunoslik 

ilmiy 

fan 

sifatida  tovarlarning  iste‟mol  qiymatini,  ya‟ni  ularning  inson  aniq  ehtiyojlarini 

qondira  olish  xossalarini  tadqiq  etadi.  Tovarlar  inson  ehtiyojlarini  qondira  olish 

qobiliyatlari  tufayli  foydali  bo„ladi.  Ammo,  in  son  mehnati  bilan  yaratilib,  sotish 

(ayriboshlash) 

uchun 

yoki 

shaxsiy 

iste‟mol 

uchun 

mo„ljallangan 

mahsulotlargina  tovar bo„la oladi. 

Tovarshunoslikning  asosiy  vazifasi-  tovarlarning  tasnifini,  ularni  sinab 

ko„rish  uslublarini,  ishlab  chiqishdan  hamda

 

sifatiga  baho  berishdan,  tovarning 

iste‟mol  xossalari  va  sifatini  saqlash  eng  maqbul  sharoitlarini  aniqlashdan  va 

sifatini  hamda  assortimentini  o„rganishdan  iboratdir.  Bu  fan  iste‟mol  mollarini 

o„rganadi.  Keyingi  yillarda  tovarshunoslik  sohasida  kattagina  muvaffaqiyatlarga 

erishildi:  materiallarning  ichki  tuzilishi  va  xossalarini  tadqiq  etish,  shuningdek 

ularning  sifatiga  baho  berishning  zamonaviy  uslublari  ishlab  chiqildi, 

mahsulotni  tasniflash,  standartlash  va  markalashi  yuzasidan  katta  ishlar  bajarildi, 

uni  samarali  saqlash  usullari  ishlab  chiqildi,  tovarshunoslikka  doir  xilma-xil 

ilmiy  va  ma‟lumot  beruvchi  adabiyotlar  nashr  etildi.  Tovarshunoslik  asoslarini 

chuqur  bilmay  turib  iste‟mol  tovarlarini  tayyorlab  bo„lmaydi,  shuningdek  ularni 

vositachi sifatida  sotish, xarid qilishda  ancha murakkabliklar  yuzaga  keladi. 

Ushbu  fanda  oziq-ovqat  va  nooziq-ovqat  tovarlarining  asosiy  turlari,  ularning 

iste‟mol  xossalari  ko„rib  chiqiladi  hamda  eng  muhim  mahsulot  turlarini  ishlab 

chiqarish 

texnologiyasining 

asoslari 

bayon 

qilib 

beriladi, 

mahsulotni 

standartlash,  uni  tasniflash  va  markalash,  undan  oqilona  foydalanish,  etkazib 

berish, saqlash va tashish masalalari  ko„rib chiqiladi

.

  Mahsulotni 

saqlash 

va 

tashish  shart-sharoitlari  bilan,  unda  ro„y  beradigan  o„zgarishlar  bilan  tanishish 

natijasida  savdo  xodimlari  mahsulotning  nobud  bo„lishini  kamaytiradilar  va  uni 

ishlab  chiqarish  jarayonida  bunyod  etilgan  iste‟mol  xossalarini  saqlab  qoladilar. 

Shuning  uchun hozirgi  kunda tovarshunoslik  fani eng dolzarb fanlardan  biridir. 

---

6