O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

 

8 . 2 .   O vla na dig a n  ba liqla rni ng   a s o s i y  o ila la ri  

 

O„zbekiston  suv  havzalarida  turli  xil  oilalarga  mansub  baliqlar  yashaydi, 

ularning  250  ga  yaqin  turi  ovlanadigan  baliqlardir.  Ular  ichida  boshqa 

mamlakatlarning  suv  havzalarida  kamdan-kam  uchraydigan  g„oyat  qimmatli 

turlar  ham  mavjuddir.  Baliqlarning  oilalari  bir-birlaridan  turli  xil  tashqi 

belgilariga,  tana  tuzilishi  va  yashash  yo„siniga  qarab  farq  qiladi.  Tashqi 

belgilaridan  eng  muhimlari  tana  va  bosh  shakli,  suzgich  qanotlarining  soni  va 

ularning  joylanishi,  tangachalarining  turi, katta-kichikligi  va rangidan  iborat.  

Yashash  sharoitiga ko„ra barcha baliqlar dengizda yashovchi va chuchuk 

suvda  yashovchi  baliqlarga  bo„linadi.  Dengiz  baliqlari  esa  o„z  navbatida  chala 

o„tkinchi  va  o„tkinchi  baliqlarga  bo„linadi.  Chala  o„tkinchi  baliqlar  tuxum 

qo„yish  davrida  dengizdan  chiqib,  daryoning  quyilish  joylariga  keladi  va  tuxum 

qo„yish  davri tugagach, yana dengizga qaytadi. O„tkinchi baliqlar tuxum qo„yish 

vaqtida  dengizdan  daryoga  o„tadi  va  oqimga  qarshi  yuzlab  kilometr  masofa 

suzib ketadi;  tuxum qo„yish davri tugagach, ular  yana dengizga  qaytadi.  

Tana  tuzilishiga  ko„ra:  sersuyak  baliqlar  (sazan,  seldlar,  lesh),  kamsuyak 

baliqlar  (som,  treska)  va  tog„aysimon  suyakli  baliqlar  (osetr,  sevryuga,  beluga, 

ship,  sterlyad)  bo„ladi.  Suyagi  va  eb  bo„lmaydigan  boshqa  chiqitlari  kam 

bo„lgan  baliqlar  eng  qimmatli  hisoblanadi.  Baliqlar  osetrlar  oilasi,  lososlar 

oilasi,  seld, karp, okun, treska va boshqa xil baliq oilalariga  ajratiladi.