Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent

Shaxsiy buyumlar ist’emoldan mahrum qilinish va iste’molda cheklanganlik xususiyatlariga ega. Masalan, konussimon qutili muzqaymoqni koʻrib chiqamiz.

Muzqaymoq iste’moldan olinishi mumkin, chunki kimnidir muzqaymoq iste’molidan mahrum qilish uchun oʻsha kishiga muzqaymoqni bermaslikni oʻzi kifoya. Konussimon qutili muzqaymoq iste’molda cheklangan, chunki agarda biror kishi muzqaymoqni iste’mol qilsa boshqa bir kishi aynan oʻsha muzqaymoqni iste’mol qilish imkoniyatiga ega boʻlmaydi. Iqtisodiyotda koʻpgina mahsulotlar aynan konussimon qutili muzqaymoq kabidir: siz toʻlovni amalga oshirmay turib biror narsani qoʻlga kirita olmaysiz va siz toʻlovni amalga oshirgandan soʻng shu tovar hisobiga foyda olishi mumkin boʻlgan yagona shaxsga aylanasiz. Biz ilgarigi 4, 5 va 6 boblarda talab va taklifni, shuningdek 7, 8 va 9 boblarda bozorlar samaradorligini ta’lil qilganimizda mahsulotlar ist’emoldan mahrum qilinish va iste’molda cheklanganlik xususiyatlariga ega ekanligini taxmin qilgandik.

2.