O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti magistratura bo’limi qo’l yozma huquqida

“Reyxan kommunal servis” va “Yunusobod kommunal sitora servis” 
XUJMShlarning moliyaviy holatini moliyaviy koeffitsientlar bo’yicha tahlili 
 
№ 
Ko’rsatkichlar 
“Reyxan kommunal 
servis” XUJMSh 
“Yunusobod kommunal 
sitora servis” XUJMSh 
2013-yil 
2014-yil 
2013-yil 
2014-yil 
1 
Moliyaviy mustaqillik 
koeffitsienti 
-- 
0,0148 
0,5680 
0,3434 
2 
To’lov qobiliyati 
koeffitsienti 
1 
0,0150 
2,3148 
1,5229 
3 
Qarz va o’z mablag’lari 
o’rtasidagi nisbat 
koeffitsienti 
-- 
66,6627 
0,7606 
1,9124 
4 
Zahira va xarajatlarni o’z 
manbalari bilan 
qoplanganlik koeffitsienti 
-- 
-- 
-- 
-- 
5 
Mablag’larning chaqqon 
harakatchanlik 
koeffitsienti 
-- 
1 
1 
1 

---

78 
1.  Bu ko’rsatkich “Yunusobod kommunal sitora servis” XUJMShda  yil 
boshida 0,5680 koeffitsientni ko’rsatgan bo’lsa, yil oxirida 0,3434 koeffitsientga 
yetgan. Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsienti yil boshiga nisbatan yil 
oxirida 0,2246 koeffitsientga kamaygan. Yil boshidagi moliyaviy mustaqillik yil 
oxiriga kelib o’z kuchini yo’qotgan. 
2.  “Yunusobod kommunal sitora servis” XUJMShda  yil boshida bu 
ko’rsatkich  2,3148  koeffitsientni ko’rsatgan bo’lsa, yil oxiriga kelib 1,5229 
koeffitsientga yetgan, to’lov qobiliyati koeffitsientini yil boshiga nisbatan 
0,7919 koeffitsientga kamaygan, korxona yil boshiga nisbatan yil oxirida to’lov 
qobiliyati biroz yomonlashgandan dalolat beradi.  
3.  Bu ko’rsatkich yil boshida 0,7606  koeffitsientni, yil oxirida 1,9124 
koeffitsientni ko’rsatgan, qarz va o’z mablag’lari o’rtasidagi nisbat koeffitsienti 
o’tgan yilga nisbatan 1,5672 koeffitsientga o’zgarishi korxona o’tgan yilga 
nisbatan qarz mablag’larini qoplash darajasi oshmayotganligidan dalolat beradi, 
lekin bu korxona korxona ijobiy natijaga erishdi degani emas. Korxona qarz 
mablag’larini imkon qadar qisqartirishi va o’z mablag’lar miqdorini oshirib 
borishi lozim. 
4. Ikkala shirkatda bu ko’rsatkichni tahlil qilish besamar ekanligini xulosa 
qilishimiz mumkin. Chunki shirkat faoliyatida uzoq muddatli majburiyatlar va 
tovar-moddiy zaxiralar mavjud emas.  Agar ushbu koeffitsientning yil sayin 
oshishi  kuzatilsa,  korxonada mavjud ishchi kapital tovar-moddiy zaxiralarni 
to’liq qoplay olishidan dalolat beradi. 
5. Shirkatlarda bu ko’rsatkich 1 koeffitsientga ega ekanligi aniqlandi. Lekin 
bu  koeffitsient ijobiy yoki salbiy xulosa berishga asos bo’la olmaydi. Chunki 
yuqorida ta’kidlaganimizdek, shirkat faoliyatida uzoq muddatli majburiyatlar va 
tovar-moddiy zaxiralar mavjud emas. 
Umumiy xulosa qiladigan bo’lsak,  “Yunusobod kommunal sitora servis” 
XUJMSh  yil boshida  yil oxiriga  nisbatan ijobiy natija ko’rsatgan, moliyaviy 
holati yaxshilangan, lekin korxona bundan-da yaxshiroq natija ko’rsata oladi, 

---

79 
buning uchun mavjud qarz mablag’larini imkon qadar qisqartirishi lozim, shu 
orqali korxona moliyaviy holati bundanda yaxshilanishi mumkin.