O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi тоshkent arxitektura qurilish instituti qurilishni boshqarish fakulteti

6. 

Javobgarlik  va  bog‗liqlik  hissi.  O‗z  faoliyati  mahsulining  foydali 

ekanligini  va  uning  uchun  javobgarlikni  his  qilish,  o‗zini  jamoaning  bir 

bo‘lagi  deb  bilish  insonga  ma‘naviy  kuch  bag'ishlaydi  va  bundan  xodim 

qandaydir ma‘noda rag‗bat oladi. 

Xodimlarda  javobgarlik  va  bogiiqlik  hissini  uyg‗otish  uchun  rahbar 

imkoni  boricha  o‗z  ishchi-xodimlariga  firma  faoliyati  haqida  axborot 

berishi,  ulami  birgalikda  qaror  qabul  qilishga,  firma  mulkida  ishtirok 

etishga  jalb  qilishi  va  ular  zimmasiga  muhim  vazifalarni  yuklashi  lozim. 

Bu  masalada  o‗zini  o‗zi  boshqarishning  turli  usullarini  qo‗llash  muhim 

ahamiyatga ega. 

Quyida  D.  Yakivovik,  Dj.  Immirovichning  «Mehnat  etikasini 

yaxshilash  uchun  nima  qilish  va  nimalar  qilmaslik  lozim»  deb  hisoblagan 

fikrlarini keltirib o‘tish  mumkin

5

. 

Mukofotlashni 

korxona 

samaradorligi 

va 

unumdorligi 

ko'rsatkichlarining  ko‗tarilishiga  sabab  bo‘ladigan  faoliyat  turi  bilan 

to'g‘ridan-to'g'ri bog‘lang. 

                                           

5

Ishchi-xodimlarni boshqara olasizmi? / Ekonomicheskoe obozreniya №4-5 (32-33) 2002-yil 91-b. 

---

21 

 

Harakatlari 

va 

erishgan 

yutuqlari 

ushbu 

kategoriya 

ishchi -

xodimlarining  o‗rtacha  ko‗rsatkichlaridan  yuqori  bo‗lgan  xodimlarga 

jamoa oldida o‗z minnatdorchiligingizni bildiring. 

Korxona unumdorligi ortishidan xodimlar o‗z ulushlarini olishlarining 

imkonini beruvchi tamoyilni yaratishga bor kuchingiz bilan kirishing.  

Qayta qurish dasturlarini amalga oshirishda, mansab majburiyatlari va 

ish  o‗rinlarini  takomillashtirishda  o‗rta  bo‗gin  rahbarlari  to‗qnash 

keladigan qiyinchiliklarga katta ahamiyat bering. 

Korxona  farovonligini  oshirish  yo‗lida  ishchi-xodimlar  manfaatlariga 

qarama-qarshi  bo‘lgan  ziddiyatlar  tug'duruvchi  g‘oyalarni  tatbiq  etmang 

(masalan, 

ish 

jarayoni 

xavfsizligini 

kamaytirish 

evaziga 

yangi 

texnologiyalarni  joriy  etish  yoki  xodimlarni  me‘yordan  ortiqcha  ishlashga 

majburlash ma‘qul emas). 

Sifat  standartlarini  oshirishga  bel  bogiashdan  oldin,  bu  jarayon  bilan 

bog'iiq bolgan barcha xarajatlami qoplay olishingizga amin bo'ling (bunday 

xarajatlar  yangi  standartlarga  mos  kelmaydigan  mahsulotlarni  ishlab 

chiqarishdan  voz  kechib,  yuqori  sifatli  mahsulot  ishlab  chiqarish, 

xodimlarga  boshqa  vazifalarni  yuklash,  yangi  vazifasini  bajarishga 

qobiliyati bo'lmagan xodimlarni butunlay ishdan bo'shatish natijasida kelib 

chiqadi). 

Rahbariyat  deklarasiyasi  va  mukofotlash  tizimi  o'rtasida  katta  farq 

bo'lmasligiga e‘tibor qiling. 

Rahbariyat  ishchi-xodimlar  o‗rtasida  mavjud  bo'lgan  farqning 

o‗sishiga  sabab  bo'ladigan  maxsus  imtiyozlarni  qo‗llab-quvvatlamagan 

ma‘qul.