Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

VIRUS OVChILARI 

 

Sizning mahsulotlaringiz hech qachon ishlab chiqarilmaganda, ishlaringiz hech 

qachon  natija  bermaganda  dunyo  qanday  bo’lishi  mumkinligini  bir  tasavvur  qilib 

ko’ring. Symantec Corp. kompaniyasidagi kompyuter virusi ovchilari buni o’ylashga 

majbur  emaslar.  Bu  ularning  har  kunlik  ishidir.  Kompaniyaning  Santa  Monikada 

joylashgan  labarotoriyasida,  dasturchi  analitiklar  viruslar  va  shubhali  kodlarni 

yig’ishadi  va  kompaniya  mijozlari  uchun  xavfsizlik  dasturlari  qanday  bo’lishi 

kerakligini  aniqlashadi.  Bu  erda  xattoki  XAVFLI  deb  yozib  qo’yilgan  xona  ham 

borki,  bu  joyda  ichi  virusga  to’lgan  disklar,  lentalar  va  tashqi  xotira  vositalari 

saqlanadi.  Simantek  kompaniyasining  holati  siz  uchun  o’zgacha  bo’lib  tuyulishi 

mumkin,  ammo  o’z  mijozlari  va  kompaniyalar  uchun  xavfsizlik  dasturlarini  ishlab 

chiquvchi  kompaniya  bugungi  kundagi  ko’plab  tashkilotlar  duch  kelayotgan 

haqiqatni  ifoda  qiladi:  kompaniya  mijozlar  kutgan  o’zgarishlarni  yanada  oldinga 

siljitish va global raqobatchilarni muntazam ravishda ortda qoldirishga intiladi. 

 

Blaster-B  dasturining  ishga  tushirilishi  kompaniyaning  viruslar  bilan  bog’liq 

muammolarida  keskin  burilish  yasadi.  Balster-B  va  boshqa  viruslarning  domino 

effekti  shuni  ko’rsatdiki,  dastur  analitiklari  ikki  haftadan  beri  tinimsiz  mehnat 

qilishgan  ekan.  “Employee  burn-out”  potentsiali  kompaniyaga  shu  narsani  ochib 

berdiki, kompaniyaning virus ovchilari yanada bilimliroq bo’lishlari kerak. Endi esa 

menedjerlar  xodimlarni  yangi  viruslar  uchun  javobgar  bo’lgan  guruhlardan  olib, 

loyiha  ustida  ish  olib  borayotgan  guruhlarga  o’tkazmoqdalar.  Boshqalar  esa 

viruslarning yangi to’lqinini engishi kerak bo’lgan dastur ustida ish olib bormoqdalar. 

Yana  bir  ishchi  nima  uchun  boshqa  dasturchilar  yangi  viruslar  chiqarish  bilan 

bandligini  o’rganadi  –  umuman  olganda,  virus  ovchilari  uchun  ish  kunining  oxiri 

yo’qdir.Santa  Monikadagi  dasturchilar  o’z  ish  kunini  tugatganlarida,  Yaponiyada 

boshqa  guruh  o’z  ishlarini  boshlaydilar,  ular  esa  o’z  navbatida  Dublindagi 

dasturchilarga  o’z  ishlarini  qoldiradilar.  Dublinliklar  esa  ish  kunini  yana  Santa 

Monika ishchilariga qoldiradilar. Bu butun dunyoni o’z domiga tortib olgan ishdir. 

---

599 

 

 

Ammo  ekspertlarning  ta’kidlashiga  ko’ra,  ular  qanchalik  harakat  qilishmasin, 

ular  bu  musobaqada  imkoniyatni  boy  berishmoqda.  Ular  endi  himoyaning  yangi 

chizig’ini 

kiritishni, 

insonlarning 

yordamidan 

foydalanib,  xakerlar 

va 

kiberjinoyatchilarni 

qo’lga 

tushirishni 

rejalashtirmoqdalar. 

Semantek 

kompaniyasidagi  vitse-prezident  Roan  Trollop  shunday  deydi:  “Insonlarga  maxsus 

signallar  berishni  to’xtatish  vaqti  keldi.  Endi  biz  kiberjinoyatchilar  ortidan 

tushishimiz kerak”. Shuning uchun, yangi Norton Internet Security tizimining ishlab 

chiqaruvchilari kompyuter foydalanuvchilaridan taxdid bo’lgan vaqtda ma’lumotlarni 

yig’ib, antivirus ishlab chiqaruvchilariga jo’natishni maslahat bermoqdalar.