Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Qarorlarni  bajarish  -  bu  oqibat  natijasida  yuqori  buginda  qabul  qilingan    rejalari, 

shuningdek,  shu  rejalar  asosida  quyi  buginlar  (tsex,  uchastka,  brigada,  smena,  xar  bir 

xodim)  uchun  tuzilgan  reja  ¸ki  topshirikldarni  bajarish  ¸ki  farmoyish      tarzida 

rasmiylashtiriladi,  so‘ngra  u  ma’muriy  Hujjat  tusini  oladi.  Unda  aniq  ijrochilar  bajarish 

muddatlari, nazorat qilish usullari va xakozalar ko‘rsatilgan bo‘ladi. 

Qarorlarning  bajarilishiga  rahbarlik  qilish  -  bu  firma,  korxona,  tsex,  uchastka, 

brigadaning boshqarish apparati tomonidan ishlab chiqarish ¸ki xizmat ko‘rsatish jara¸niga 

rahbarlik qilish bo‘yicha  aniq masalalarni xal etish demakdir. 

Bunda  xar  bir  bo‘linma  o‘zining  funksional  vazifasini  bajarish  bilan  band  bo‘ladi. 

Binobarin,  boshqarishning  yagona  tizimi  amal  qiladi.  Shu  tariqa  barcha  boshqaruv 

bo‘linmalari bir-biriga o‘zaro ta’sir ko‘rsatib bosh rejalarning bajarilishini ta’minlaydi. 

Rahbarning asosiy vazifasi boshqaruv tizimini maqsadga muvofiq uyushtirishdan va 

o‘zi uchun ishlab chiqarishning tub masalalari bilan shug‘ullanish imkoniyatini yaratishdan 

iboratdir. 

Qarorlarni 

bajarishga 

rahbarlik 

qilish 

jara¸nida 

rahbarning 

vazifasi 

xodimlarningshaxsiy manfaatlarini umum manfaatlar bilan muvofiklashtirishga  erishishdan 

iboratdir.    Jamoaga    muvaffaqiyatli  rahbarlik  qilish  farmoyish  berish  va  nazorat  qilish 

usullari, shakllari va texnikasini bilishgina emas, balki topshiriklarni bajarishga xodimlarni 

safarbar eta olish qobiliyatini xam talab qiladi. 

Mavjud    yutuqlarni    rahbar    faqat   o‘zining   xizmatlari    etib  ko‘rsatilmasligi lozim. 

Qaror  ijro  etilmay  qolganda  aybdorni  jazolashdan  oldin  uning  sabablarini  diqqat  bilan 

o‘rganish zarur. 

Ko‘pgina  rahbarlar  yaxshi  qarorlar  qabul  qilishni  bilmasliklari  tufayli  emas,  balki 

ularni  amalga  oshirishni  tashkil  qila  bilmasliklari  sababli  o‘z  lavozimlarga  moe  kelmay 

qoladilar. Ba’zida bir masala yuzasidan ikki-uch martalab qaror qabul qilinadi. 

Qarorlarning bajarilmay qolish sabablari xam shundadir. 

Qarorni  muvaffaqiyatli  amalga  oshirishi  uchun  ko‘rgazmali  sxema  -grafikni  tuzish 

lozim.  Unda  ijrochilar,  bajarish  muddatlari,  taqsimlangan  ish  xajmi,  ob’ektlarga  bo‘lish, 

sarflanadigan o‘rtacha vaqt, moddiy va moliyaviy resurslarga bo‘lgan exti¸j qayd qilinadi. 

Tashkiliy reja ijrochilarga etkaziladi, tushuntiriladi, zarur bo‘lgan taqdirda yo‘l-yo‘riq 

uslubiy ko‘rsatmalar beriladi. 

Boshqarish jara¸nidagi oxirgi bosqich - bu qabul qilingan  qarorlarning ijrosini nazorat 

qilishdir. 

---

412 

 

Nazorat  -  bu  qaytma  (javoban)  aloqa  shakli  hisoblanib,  yuqori  boshqaruv  organi 

tomonidan  chiqarilgan  buyruq,  farmoyish  va  o‘rnatilgan  rejalarning  joylarda  bajarilish 

darajasi to‘g‘risidagi ma’lumotni aniqlash usulidir. 

Xaqiqiy  holatni  bilib  olmasdan  va  dalillarni  tekshirmasdan  turib,  to‘g‘ri  va  oqilona 

rahbarlik qilib bo‘lmaydi. 1quyi zvenolarni boshqarishda asosan hisobga olishning tezkor va 

buxgalteriya turlaridan foydalaniladi. 

Yaxshi yo‘lga qo‘yilgan hisob samarali qarorlar ishlab chiqish, ularning bajarilishini 

kuzatib  borish  imkonini  beradi.  Hisobga  olishdagi  chalkashlik  odatda  ishlab  chiqarishni 

boshqarishda axvolning ¸monligidan va katta kamchiliklar mavjudligidan dalolat beradi.