O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent davlat texnika universiteti “Geologiya qidiruv” fаkultеti “Nеft va gazni qayta ishlash ob’ektlari” kаfеdrаsi «korroziyadan himoya qilish»

3. Лаборатория асбоби ва ўлчаш тартиби

Тажриба шароитидаги “Ер-қувур” потенциаллар фарқини аниқлайдиган асбоб, тупроқ билан тўлдирилган яшикдан /1/ иборат бўлиб, тупроқ ичига қувур ётқизилган /3/. Қувурни узунлиги бўйича потенциал кўрсаткичларини аниқлаш учун унинг бир нечта жойидан ўлчов симлари (4,5,6,7,8) тупроқ юзасига чиқарилган. Њлчов асбоблари вольтметр /9/ ва МСЭ /10/ билан таъминланган.

/ 4 - расмга қаранг /.

9

10

1
4 5 6 7 8 2

3

L

4-Расм. Лаборатория асбобининг умумий кўриниши.

1-яшик; 2-тупроқ; 3-қувур; 4,5,6,7,8 - ўлчов симлари; 9-вольтметр; 10- МСЭ. L - қувур узунлиги.

Потенциални аниқлашда, МСЭ тупроқ юзасига чиқарилган сим яқинидаги тупроққа ўрнатилиб, уни вольтметрни манфий қутбига уланади. Њлчов сими эса вольтметрни мусбат қутбига уланади.
Потенциални ўлчаш 3 маротаба такрорланиб (E₁, E₂, E₃), уларнинг ўртача қиймати (E_ўрт) аниқланади.

(В)

Шу тарзда, қувурдан чиқазилган ҳамма ўлчов симлари олдида потенциал қийматлари аниқланади. Њлчаш натижалари 4-жадвалга ёзилади.

Аниқланган потенциални ўртача қиймати (Е_ўрт) ва ишора кўрсаткичига кўра, унинг қувур узунлиги бўйича (L) ўзгариш диаграммаси чизилади. (5-расмга қаранг). Диаграммага асосланиб, қувурнинг коррозия ҳолати тавсияланади.

4 - жадвал

Олинган натижалар

Њлчов симлари	Њлчашдаги потенциал кўрсаткичи, В ёки mv					Њртача потенциал	Эслатма
	Е1		Е2		Е3	қиймати (Еўрт)
4 5 6 7 8 .							Потенциалнинг ишораси (“__” ёки “+”) вольтметр кўрсаткичининг ођиши бўйича аниқланади.

Е ⁺

4 5 6 7 8 L

Е ^-