O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta-maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov

 
8.3-rasm. 
Loyihalar tasnifi
125
 
125
Mualliflar tomonidan tuzildi.
Loyihаning 
dаromаdlilik tаhlili 
Yangilikning sifаt 
ko‘rsаtkichlаritаhlil
i
Loyihа 
ITTKI dаrаjаsini 
bаholаsh 
Tаrmoq tаhlili 
Bozor tаhlili vа 
mаrkеting 
tаdqiqotlаri 
Institutsionаl vа 
huquqiy omillаr 
tаhlili 
Firmаning ishlаb chiqаrish 
imkoniyatlаrini bаholаsh 
Mаkroiqtisodiy vа 
siyosiy holаt tаhlili 
Tехnologik 
imkoniyatlаrni 
o‘rgаnish 
Yangilik bаhosini 
shаkllаntirish vа 
tаhlil qilish 
Firmаning 
moliyaviy-iqtisodiy 
holаti tаhlili 

---

212 
Loyihalar soha va tarmoqlarda keltiradigan samarasi, foydalanish ko‘lami va 
mo‘ljallanganlik darajasiga qarab turlicha talqin va tahlil etiladi.(8.3-rasm) 
Innovatsion loyihalar dasturning ayrim yo‘nalishlarini (topshiriq, bo‘limlarni) 
amalga oshirgan holda ilmiy-texnikaviy dastur tarkibida hamda fan va texnika 
taraqqiyotining ustuvor yo‘nalishlarida muayyan muammoni hal qilgan ravishda 
mustaqil shakllantirilishi mumkin. 
Innovatsion loyihalarning vazifalari. Muhim ilmiy-texnikaviy muammo 
(vazifa) larning hal qilinishini ta‘minlash uchun innovatsion loyihalarni 
shakllantirish quyidagilarni ta‘minlaydi: 
-ilmiy-texnikaviy rivojlanishning muayyan vazifasi (maqsadi) ni hal qilishga 
majmuaviy, tizimli yondashish; 
-ilmiy-texnikaviy rivojlanishning maqsadlarini miqdoran aniqlashtirish va 
innovatsiyalarni boshqarishda loyihaning pirovard maqsadlari va natijalarini aniq 
aks ettirish;
-innovatsion 
loyihalarni 
amalga 
oshirish 
uchun 
resurslarning 
muvozanatlashuvi; 
-idoralararo muvofiqlashtirish va loyiha bo‘yicha murakkab majmuaviy 
ishlarni samarali boshqarish. 
Innovatsion loyihalarning turlari. Ilmiy-texnikaviy rivojlanishning mumkin 
bo‘lgan maqsad va vazifalarining xilma-xilligi innovatsion loyiha turlarining 
g‘oyatda turli-tumanligini belgilab beradi. Ularning umumqabul qilingan tasnifi 
mavjud emas. Innovatsion loyihalarni ularning amalga oshirilish davri, loyiha 
maqsadlarining tavsifi, qondiriladigan ehtiyoj turi, innovatsiyalar tipi va qabul 
qilinadigan qarorlar darajasi kabi belgilar bo‘yicha tasniflash maqsadga 
muvofiqdir. 
Loyihani ro‘yobga chiqarish va uning maqsadlariga erishishga sarflanadigan 
vaqtga ko‘ra innovatsion loyihalar uzoq muddatli, o‘rta muddatli va qisqa muddatli 
loyihalar bo‘lishi mumkin. Uzoq muddatli (strategik) loyihalarning amalga 
oshirilish davri 5 yilni, o‘rta muddatli loyihalarniki 3 dan 5 yilgacha, qisqa 
muddatlilariniki esa 3 yildan kam bo‘lgan davrni tashkil etadi. 

---

213 
Innovatsion loyihalar klassifikatsiyasi innovatsiyalar klassifikatsiyasi asosida 
amalga oshiriladi. Istalgan darajadagi innovatsiya loyihasi quyidagilarni o'z ichiga 
olishi kerak:
126
-
muammoning mazmuni va dolzarbligi;
-
loyiha rahbarining qisqacha xulosasi;
-
loyihning "maqsadlar daraxti"ni amalga oshirish bo'yicha tadbirlar tizimi;
-
loyihani kompleks asoslash;
-
loyiha amalga oshirilishini kompleks ta'minlash;
-
ilmiy-texnik kengash tavsifi;
-
loyihaning ekspert xulosasi;
-
loyihani amalga oshirish mexanizmi va motivatsiya tizimi.
Amalga oshirish mexanizmi:
-
tashkilotning tuzilmasidan;
-
kompleks ta'minlash rejalaridan;
-
vazifalarni nazorat qilish va boshqarishdan iborat bo'ladi.
Quyidagi jadvalda innovatsion loyihalarning turli soha va tarmoqlarda 
turlicha bo‘lishi nuqtai nazariga ko‘ra keng klassifikatsiyalanganligini guvohi 
bo‘lishimiz mumkin. 
8.1- jadval