O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta-maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov

Innovatsion loyihalar klassifikatsiyasi.
127
 
Klassifikatsion alomatlari 
Innovatsiyalar
Ishlabchiqishmuddati 
Qisqa muddatli
O‘rta muddatli
Uzoq muddatli
Faoliyatsohasib
o’yicha 
Boshqaruvli
Texnologik
Marketingli
Ijtimoiy
Yangilikdarajasi bo’yicha
Bazisli
Takomillashgan
Yaratilishi bo’yicha 
Shaxsiy
Birgalikda
Sotib olingan 
Boshqaruvobyekti bo’yicha
Mahsulotli
Jarayonli
Moliyaviy xarajatlari 
bo’yicha
Yuqori xarajatli
O‘rta xarajatli
Kam xarajatli 
Belgilanishi 
bo’yicha 
 
Daromadning 
ko‘payishi
Ishlab 
chiqarishning 
o‘sishi 
Iste‘molchilarnin
g moyilligi
Ijtimoiy samara 
126
Красникова Е.О., Евграфова И.Ю. Инновационный менеджмент. М.: Окей-книга. – 2009 –C.69.
127
Доржиева Э.Л. Формирование и реализация инновационной стратегии развития промышленных 
корпораций. Диссертация на соискание ученой степени кандидата экономических наук. Иркутск. 2014. 

---

214 
Qo’llanishhajmi
bo’yicha 
Korporatsiya 
Korhona
Bo‘lim
sex, ishlab 
chiqarishmaydoni 
Korporatsiyaning 
strategik maqsadi 
bo’yicha 
O‘sishning ilgarilanish Bosqichli o‘sish
ulushini egallab turish 
Xatar darajasi 
bo’yicha 
Yuqori xatar darajasi 
bo‘yicha
O‘rtacha xatar darajasi 
bo‘yicha 
Past xatar darajasi 
bo‘yicha 
Oldingi holatga 
nisbatan 
 
O‘rnini bosuvchi
Qo‘shimcha
Neytral 
Uilrayt va Klark turli xislatlar bo'yicha investitsiya loyihalarini tasnifladilar, 
shu jumladan:
-
hosilaviy moliyaviy loyihalar – mavjud mahsulot yoki tizimlarning sezilarsiz 
o'zgarishlarini o'z ichiga oladi.
-
ilg'or loyihalar – yangi mahsulot yoki mahsulotlarni yaratuvchi va ma'lum 
resurslarni va strategik faoliyatni talab etadi.
-
platformali loyihalar – ma'lum bosqichma-bosqich yaxshilanishlarga olib 
keluvchi loyihalar, lekin ular avvalgidek aynan shu asosiy platvorma bilan bog'liq.
-
ITTKI loyihalari – kompaniya besh yoki undan ko'proq yil bo'lishi mumkin 
bo'lgan kelajak va tadqiq etishga qaratilgan.
-
ittifoqlar – xarajat va risklarni yopishga mo'ljallangan, lekin hamkorlik va 
muvofiqlashtirish muammolariga duch keluvchi bir necha kompaniyaning 
loyihalari.
128
Maqsadlarning tavsifi nuqtai nazaridan yakuniy (pirovard) loyihalar, ya‘ni 
muammo (vazifa) ni umumiy holda hal etish maqsadini aks ettiruvchi loyihalar 
hamda murakkab muammolarni hal qilishning oraliq natijalariga erishish bilan 
bog‘liq bo‘lgan oraliq loyihalar bo‘lishi mumkin. Qondiriladigan ehtiyojlarning 
turiga ko‘ra loyiha mavjud ehtiyojlarga yoki yangilariniyaratishga mo‘ljallangan 
bo‘ladi.
Innovatsion loyihalarni innovatsiyalarning tipi bo‘yicha tasniflash ularni 
quyidagi tiplarga bo‘lishni ko‘zda tutadi: yangi (radikal) yoki takomillashtirilgan 
128
Managing innovation : integrating technological, market and organizational change / Joe Tidd, John Bessant, 
Keith Pavitt.– 3rd ed 2010- P.389.

---

215 
(inkremental) mahsulotni kiritish; yangi yoki takomillashtirilgan ishlab chiqarish 
uslubini kiritish; yangi bozorni yaratish; xomashyo yoki yarimfabrikantlarni 
yetkazib berishning yangi manbalarini o‘zlashtirish; boshqaruv tuzilmasini qayta 
tashkil etish. 
Qarorlarni qabul qilish darajasi va innovatsion loyihalar qamrab oladigan 
sohalarga ko‘ra ular quyidagi turlarga bo‘linadi: federal (davlatlararo) va 
prezidentlik innovatsion loyihalari, ularning asosiy topshiriqlari federal ilmiy-
texnikaviy dasturlar tarkibiga kiritilishi mumkin; regional innovatsion loyihalar, 
ularning topshiriqlari regional ilmiy-texnikaviy dasturlarga kiritilishi mumkin. 
Tarmoqqa tegishli (tarmoqlararo) innovatsion loyihalar, ularning topshiriqlari 
O‘zRning vazirliklari va idoralariga kiritilishi mumkin; alohida IKlarning 
innovatsion loyihalari, ularning topshiriqlari IKning rejalariga kiritilishi mumkin. 
Innovatsion loyihaning u yoki bu turiga mansubligi uning o‘ziga xos 
mazmunini hamda loyihani shakllantirish va boshqarishning alohida uslublarining 
qo‘llanilishini belgilab beradi. Loyiha tamoyillarining yagonaligi innovatsion 
loyihalarni boshqarishning umumiy uslubiy qoidalaridan foydalanish imkonini 
beradi.