O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent to’qimachilik va yengil sanoat istituti huzuridagi bog’ot yengil sanoat texnikumi

Izolyatsiya jismlarning dielektrik singishi
2.4.1-jadval

Dielektrik	Dielektrik singishi, e
Havo	1
Parafin	2,1 + 2,3
Transformator	2,0 + 2,5
Pressshpan	2,5 h-4
Qog'oz	3 -ri",5
Slyuda	4 + 7,5
Shisha	5,5 t 10
Marmar	8,3
Rc/.ina	3,5

Ko'r jismlarning dielektrik sig'imi namlik va haroratga qarab o'zgarishi mumkin. Kondensatorning qoplamasida yig'ilgan elektr zaryadlar orasida elektr maydoni hosil bo'ladi. Bu maydon miqdor bilan ifodalanib, uni elektr maydonning kuchlanmog'i deb aytiladi.
A gar elektr maydonida elektr bilan zaryadlangan jism joylashgan bo'lsa, u holda maydon kuch bilan shu jismga ta'sir etishi jismning elektr zaryadi va jismning joylashgan nuqtasidagi maydon kuchlanmog'ining miqdoriga proporsional. Shuning uchun elektr maydoni kuchlanmog'i zaryadga ta'sir qiladigan kuch shu zaryadning nisbatiga tengdir.
Bu formuladagi elektr maydon kuclilanmog'ini joul, kulon va metr orqali ifodalanadi:

Bir joulni bir kulonga bo'linsa, bu bir volt bo'ladi, u holda kuchlanmoq:

Agarda maydonning kuch-lanmog'ini bilan, kondensator qobiqlari (plastinkalari) ora-lig'ini / (sm) desak, u holda kuchlanmoq:

Shunday qilib, kondensator plastinkalarida kuchlanish ortib borishi bilan uning dielektrigida kuchlanmoq ortib boradi.

Kondensatorlarda kuch-lanmoqni ma'lum miqdorgacha ko'paylirish mumkin. Agarda kuchlanmoq bclgilangan miq-dordan oshib ketsa, bir qobiqdagi elektr zaryad ikkinchi qobiqga izolyatsiyadan o'tib ketishi mumkin. Bunday holda kon­densator teshiladi. Konden-satorlar har xil konstruksiyali bo'ladi.