O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o’rtа mаxsus tа`lim vаzirligi tоshkеnt to’qimаchilik vа еngil sаnоаt instituti

Muntazam qarorlar
belgilangan muddatlarda chiqariladi. Masalan, xo’jalik
faoliyati yakuniga doir qabul qilinadigan (dekada, oy, yil choragi, yarim yillik,
to’qqiz oylik va yillik) qarorlar shunday qarorlarga misol bo’la oladi.
Qabul qilinadigan qarorlar tarkibida yakkaboshchilik va yakdillik asosida
qabul qilinadigan qarorlar ham bo’ladi. Ammo yakkaboshchilik asosidagi qarorlar
ko’p hollarda asosli tanqidga uchrab turadi. Sababi, rahbar yakkaboshchilikka
asoslangan qarorni aksariyat hollarda o’zini ko’rsatish maqsadida qabul qiladi.
Bunday rahbar faoliyatining 80-90 foiz buyruqbozlikka asoslangan bo’ladi. Bu
jamoada keskinlikning yuzaga kelishiga sabab bo’ladi. Boshqaruv qarorlari jamoa
fikriga tayangan holda qabul qilinmas ekan, boshqaruvchi bilan bo’ysinuvchilar
o’rtasidagi munosabatlarning keskinlashuvi, o’zaro ishonchning yo’qolishi,
nizolarning kelib chiqishi muqarrardir.

---

70
Yakdillik ko’pincha favqulodda ro’y beradigan vaziyatlarda qaror qabul
qilishda, shuningdek qarshilik ko’rsatuvchi guruhlarda "Koalitsiyalar" bo’lmagan
hollarda yuzaga keladi.
Kollegiallik(ko’pchilik) tamoyili
"koalitsiyalar", ya'ni turli ittifoq yoki
birlashmalar ro’yirost ma'lum bo’lib turgan vaziyatlarda, har xil fikrlar raqobat
qiladigan hollarda amal qiladi. Shu sababli qaror qabul qilishda ovoz berish yo’liga
o’tiladi. Bunday hollarda qabul qilish uchun ko’pchilikning ovoziga tayaniladi.
Ko’pchilik hollarda yarmidan ko’p ovoz gohida printsipial masalalar yuzasidan
me'yor 2/3 deb tasdiqlanadi.
Konsensus tamoyili
pur fikrlilik, ya'ni fikrlar plyuralizmi kuchaygan hamda
axborot oqimi tobora kuchayib borgan hollarda qo’llaniladi. O’z mohiyati bilan:
Konsensus
- bu qarorlarni ishlab chiqish jarayonida barcha baxsli masalalar va
turli-tuman fikrlar yuzasidan bir bitimga kelish yoki kelishishdir.
Konsensusga o’zaro fikr almashish va maslahat, shuningdek, ilgari
surilayotgan muqobil masalalarni maqsadga muvofiqlashtirishning har xil
usullarini qo’llash yordamida erishiladi.
"Ringi" usuli yapon biznesida keng qo’llaniladigan usuldir. Bu usulga ko’ra
majlislarda emas, balki so’rab chiqish yo’li bilan rozilik olish vositasida hal etiladi,
bir necha bosqichda amalga oshiriladi.