O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

Kichik biznes kompaniyalarining kamchiliklari 
• bankrotlik darajasining yuqoriligi. 
• firmalarning yarmidan ko‘pi mavjudligining dastlabki to‘rt yili mobaynida 
yashab keta olmaydi. 
Kichik va ancha yirik kompaniyalar o‘rtasidagi tafovutlar
• kichik korxonalar ko‘p jihatdan maqsadlarga erishadilar. 
• ko‘pgina holatlarda mas’uliyati cheklangan xususiy kompaniyalarni aks 
ettiradilar. 
• ancha past stavkalar bo‘yicha soliqqa tortiladi. 
• aksionerlik kapitalning past diversifikatsiyasi sababli ancha riskli hisoblanadi. 
• tarmoq doirasidagi diversifikatsiya yirik biznesga qaraganda kichik kompaniyalar 
uchun ancha mantiqli bo‘ladi. 
• ancha past soliq stavkalari va bankrotlikning ancha yuqori riski moliyaviy 
leverejni kam jozibador qiladi. 
• Menedjerlar aksionerlar uchun dividend siyosatini samarali ishlab chiqadilar . 
Kichik biznesni moliyalashtirish 
• kichik kompaniyalar uchun taqsimlanmagan foydani ishlatish va mavjud 
Aksionerlar qo‘yilmalarini oshirishdan farqli bo‘lgan xususiy kapitalni oshirish 
usullari qiyinchilik tug‘diradi. 
• ko‘plab salohiyatli Aksionerlar agar undan saqlanish imkoniyati bo‘lmasa 
kompaniya aksiyalarini xarid qilmaydilar. 
• ehtimolli voz k
yechish
yo‘li»: 
• kompaniya o‘z aksiyalarini ma’lum vaqt o‘tib bunga mablag‘ bo‘lganda xarid 
qiladi ; 
• boshqa kompaniyaga biznesni sotish; 

---

223 
• kompaniya fond birjasi yoki muqobil investitsion bozorda listingdan o‘tadi 
(AIM) —. 
• fond birjasi yoki AIM da listingdan o‘tish kichik kompaniya uchun uni 
biznesning yuqori ligasiga chiqaruvchi muhim hodisa sanaladi, ammo bu katta 
xarajat talab qiladi. 
AIM — bu ancha kichik kompaniyalar uchun tashkil qilingan fond birjasi, unga 
listingdan o‘tish birjadagi kabi qimmat. 
• amaldagi aksionerlar qo‘shimcha aksiyalarni xarid qilmasliklari mumkin chunki: 
• ularda zarur mablag‘lar bo‘lmasligi mumkin; 
• ular o‘z mablag‘larini qaytarib olish yo‘llari kamligi sababli kompaniyaga 
qo‘shimcha mablag‘larni kiritishni istamaydilar. 
• xususiy kapital taqdim qilinmaydi: 
• venchur investitsiyalarga ixtisoslashgan kompaniyalar odatda kompaniyalarni 
boshqarishda faol ishtirok etadilar. Ular professional investorlar sanalib, ayrim 
holatlarda alohida kichik investorlar tomonidan tashkil qilingan fondlardan 
foydalanadilar 
• «50 000 f. st doirasidagi aksiyalar paketini xarid qiladigan biznes farishtalar 
kompaniyalarda katta qiziqish uyg‘otadi.