Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi toshkеnt moliya instituti

Obligatsiyalar tasnifi 
Obligatsiyalarning 
tasnifiy belgilari 
Mos ravishda obligatsiya turlari 
Emitent turiga koʻra 
- Davlat obligatsiyalari 
- Munitsipal obligatsiyalar 
- Korporativ obligatsiyalar 
- Xorijiy obligatsiyalar 
Muddatiga koʻra 
-  Toʻlov  va  soʻndirish  muddati  qatʼiy  belgilangan 
obligatsiyalar 

---

25 
 
- Muddatsiz yoki qoplanmaydigan obligatsiyalar 
-  Qoplash  muddati  kelguncha  emitent  tomonidan 
qayta 
chaqirib 
olinishi 
mumkin 
boʻlgan 
obligatsiyalar 
- 
Qoplash 
muddati 
kelguncha 
investor 
obligatsiyaning  nominal  qiymati  boʻyicha  toʻlovni 
olish  va  qaytarish  huquqi  bilan  joylashtiriluvchi 
obligatsiyalar 
-  Emitentga  toʻlovni  uzaytirish  huquqini  beruvchi 
qoplash muddati uzaytirilgan obligatsiyalar 
Egalik 
qilish 
huquqi 
boʻyicha 
-  Nomi  yozilgan,  emitent  reyestr  kitobida  va 
obligatsiya  muqovasida  obligatsiya  egasining  nomi 
kiritiladigan obligatsiyalar. 
-  Taqdim  qiluvchiga,  obligatsiya  egasi  taqdim  etgan 
hujjat evaziga. 
Obligatsiya 
maqsadiga 
koʻra 
- Oddiy, turli loyihalarda foydalanishi koʻzda tutilgan 
qoʻshimcha moliyaviy resurslar jalb qilish maqsadida 
emissiya qilingan obligatsiyalar 
- Maqsadli,  joylashtirishdan tushgan  mablagʻlar aniq 
investitsion 
loyihalarni 
moliyalashtirishga 
yoʻnaltiriladigan 
obligatsiyalar 
(infratuzilma 
obligatsiyalari) 
Joylashtirish 
shakli 
boʻyicha 
- Erkin joylashtiriladigan obligatsiya zayomlari 
- 
Qatʼiy  joylashtirish  sharti  bilan  emissiya 
qilinadigan obligatsiyalar 
Nominal  qoplanish  sharti 
boʻyicha 
- 
Nominal 
summa 
bir 
marta 
qoplanadigan 
obligatsiyalar 
-  Belgilangan  vaqt  oraligʻida  nominal  summadan 
ulushli toʻlovli obligatsiyalar 
-  Obligatsiyalar  umumiy  sonidan  izchil  ravishda 
qatʼiy belgilangan toʻlovli obligatsiyalar (lotoreyalar, 
tirajli zayomlar) 
Emitent 
tomonidan 
obligatsiyalar  boʻyicha  turli 
toʻlovlar 
amalga 
oshirilishiga koʻra 
-  Qatʼiy  belgilangan  daromad  keltiruvchi  va 
qoplanish  muddati  oxirida  nominal  summa  ham 
qaytarilishi kafolatlanadigan obligatsiyalar 
- Kuponsiz yoki nollik kuponli obligatsiyalar 
-  Qoplash  vaqtida  foiz  toʻlovlari  va  obligatsiya 
nominal qiymati toʻlanadigan obligatsiyalar 
-  Obligatsiya  nominal  qiymati  qaytariladigan,  kupon 
toʻlovlari  toʻlanishi  emitent  kompaniya  moliyaviy 
faoliyati natijalariga bogʻliq obligatsiyalar 
Kupon  toʻlovlariga  koʻra 
daromad turlari boʻyicha 
- Qatʼiy belgilangan kupon stavkali obligatsiyalar 
- Suzib yuruvchi kupon stavkali obligatsiyalar 
-  Muomala  muddati  davomida  kupon  foiz  stavkasi 

---

26 
 
bir xil oshib boruvchi (indeksli) obligatsiyalar 
- 
Minimal 
yoki 
nol 
kuponli 
obligatsiyalar 
(daromadlilik  joylashtirish  (bozor)  bahosi  nominal 
qiymatdan keli chiqib belgilanuvchi obligatsiyalar) 
- Toʻlov tanlovli obligatsiyalar 
-  Kupon  stavka  yoki  suzib  yuruvchi  stavka  boʻyicha 
daromad toʻlanuvchi aralash turdagi obligatsiyalar 
Muomala 
xarakteri 
boʻyicha 
- Konvert obligatsiyalar   
-  Aksiyalarga  konvertatsiyalanishi  mumkin  boʻlgan 
obligatsiyalar 
Qilingan 
investitsiyalar 
himoyalangan 
darajasi 
boʻyicha 
-  Yuqori  taʼminotga  va  nufuzga  ega  kompaniyalar 
tomonidan emissiya qilingan ishonchli obligatsiyalar 
-  Ishonch  nihoyatda  past  spekulyativ  xarakterga  ega 
obligatsiyalar 
 
Bundan  tashqari  obligatsiyalarni  taʼminlanganlik  darajasi  boʻyicha  ham 
tasniflanadi.  Bunda  taʼminlangan  va  taʼminlanmagan  obligatsiyalar  ajratib 
koʻrsatiladi. Taʼminlangan obligatsiyalarda garov sifatida mol-mulk, kafillik, garov 
masalalari  koʻriladi.  Taʼminlanmagan  obligatsiyalar  boʻyicha  esa  hech  qanday 
taʼminot  koʻrsatilmaydi.  Bunday  obligatsiyalar  odatda  bozorda  yuqori  nufuzga 
hamda  yuqori  moliyaviy  barqarorlikka  ega  emitentlar  tomonidan  muomalaga 
chiqariladi. 
Umumiy holda obligatsiyalar muomalasi emitent uchun ham, investor uchun 
ham maʼlum bir afzalliklarga va kamchiliklarga ega hisoblanadi (3.2-jadval). 
 
3.2-jadval