Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi toshkеnt moliya instituti

 
 

---

133 
 
 
 
XI Bob. MOLIYA BOZORI RISKLARI VA PORTFЕLNI BOSHQARISH 
 
12.1. Moliya bozori risklari:mohiyati, asosiy turlari va baholash usullari 
Investor tomonidan qabul qilinayotgan har qanday  moliyaviy qaror risk bilan 
bevosita  yoki  bilvosita  bogʻliq  boʻladi.  Bu  moliya  bozorida  yaqqol  oʻz  aksini 
topadi.  Bunga  2008  yildagi  jahon  moliyaviy-iqtisodiy  inqiroz,  uning  sabablari  va 
oqibatlari  misol  boʻlishi  mumkin.  Bozor  nuqtai  nazaridan  risk  –  bu  aktiv  narxini 
koʻzda  tutilmagan  va  kutilmagan  tarzda  oʻzgarishidan  kelib  chiqadigan 
yoʻqotishlar riski hisoblanadi.  
Moliyaviy  instrumentlarni  sotib  olish  bilan  bogʻliqrisklarmoliya  bozorida 
salbiy  iqtisodiy  hodisalar  vujudga  kelishi  bilan  bogʻliq  boʻladi  va  quyidagi 
oqibatlarga  olib  kelishi  mumkin:  (1)  foyda  darajasi  kutilayotgan  darajadan  past 
boʻlishi  yoki  umuman kuzatilmasligi; (2)  qimmatli qogʻozning qiymati tushganda 
investor  kiritgan  kapitalining  maʼlum  qismini  yoʻqotilishi;  (3)  qimmatli 
qogʻozning qadrsizlanishi. 
Bunday  oqibatlar  shubhasiz  potensial  investor  qaroriga  taʼsir  oʻtkazadi. 
Investorlar  moliya  bozoridagi risklar  mohiyatini  bilish,  toʻgʻri baholash  va  ularni 
samarali  boshqarish  uchun  moliya bozoridagi  risklarlarni  ikkiga boʻlishida, yaʼni: 
bozor  (yoki  tizimli,  diversifikatsiya  qilinmaydigan)  risklari  va  bozordan  tashqari 
(yoki oʻziga xos, tizimsiz, diversifikatsiyalanadigan) risklar.