|
TEXNOLOGIK KARTAGA OID ILOVALAR
123
3-ILOVA
124
4-ILOVA
5-ILOVA
125
6-ILOVA
O
’RTA MEZOLIT BOSQICHI
O
’rta mezolit bosqichida
geometrik shakldagi mikrolit
qurollarning yirik va qalinroq turli tiplari paydo bo
’ladi.
Qirg
’ichchalarning har xil shakldagilari vujudga keladi.
Bunday
qurollar
ko
’pincha tosh siniqlarining qirra
tomonlariga va payraxalarning uchqir tomonlariga tig
’
chiqarish usuli bilan yasalgan, ularning hajmlari ancha
kichiklashtirilib,
takomollashtirilgan.
O
’zaklardan
pichoqsimon uchirma ajratib olish texnikasi vujudga
keladi. O
’rta mezolit davri yodgorliklarining yana bir
xususiyati
qayroqtoshlardan
yasalgan
qurol
va
qirg
’ichlarning borligidir.
7-ILOVA
SO
’NGGI MEZOLIT DAVRI
So
’nggi mezolit davrida mehnat
qurollarining
ko
’pchilik
turlari
maydalashgan.
Qalamsimon
mitti
o
’zaklar soni ko’paygan. Tosh bigiz
paydo bo
’lgan. Ikkala uchli tomonlari
yo
’nilgan
shakldagi
payraxalar
va
mikropayraxalar soni ko
’payadi. Bu
davr yodgorliklarida qurollarni yasash
texnikasi murakkablasha boradi.
126
8-ILOVA
Bu bosqichlarga oid yodgorliklar
quyidagi guruhlarga ajratilgan:
Ilk mezolit bosqichi miloddan avvalgi XI-X
ming
yilliklarni
o
’z ichiga oladi. Qo’shilish
madaniyatida o
’z aksini topgan.
O
’rta mezolit bosqichi miloddan avvalgi IX—
VIII ming yilliklar bo
’lib, Obishir madaniyatida
o
’z aksini topgan.
So
’nggi mezolit bosqichi miloddan avvalgi
VII-VI
ming
yilliklar
bo
’lib,
Machay
madaniyatida o
’z aksini topgan.
127
10-ILOVA
ЗАРАУТСОЙ (СУРХОНДАРЁ) ҚОЯТОШ РАСМЛАРИ МЕЗОЛИТ-НЕОЛИТ ДАВРЛАРИГА ОИД
БЎЛИБ, ЎША ДАВР ОДАМЛАРИНИНГ ҒОЯВИЙ ҚАРАШЛАРИ ВА ДИНИЙ ЭЪТИҚОДЛАРИНИ
ЎРГАНИШДА
МУҲИМДИР.
ҚАДИМГИ
ДАВР
ЖАМИЯТИНИНГ
ХЎЖАЛИК
ҲАЁТИ,
ҲАЙВОНЛАРНИ ОВ ҚИЛИШ, ҚЎЛГА ЎРГАТИШ, ХОНАКИЛАШТИРИШ, ЧОРВАЧИЛИКНИНГ
ПАЙДО БЎЛИШИ ТЎҒРИСИДА МАЪЛУМ ТАСАВВУРЛАР БЕРАДИ. УЛАР САНЪАТ АСАРИ
БЎЛИБ,
ҚАДИМГИ
ОДАМЛАРНИНГ
ЭСТЕТИК
ИСТЕЪДОДИ
ЎША
ДАВР
НУҚТАИ
НАЗАРИДАН ЮҚОРИ ДАРАЖАДА БЎЛГАНЛИГИНИ КЎРСАТАДИ.
11-ILOVA
128
12-ILOVA
129
13-ILOVA
130
131
17-ILOVA
UY VAZIFASI
№
Davr nomi
Xronologik
chegaralari
Mehnat
qurollari
Ijtimoiy
tuzum
Diniy
qarashlar
Manzilgoh-
lari
1
2
3
4
Mezolit:
Ilk mezolit
O’rta mezolit
So’nggi
mezolit
Mazkur jadvalni daftarga ko‟chiring va ma‟lumotlar bilan
to‟ldiring.
132
18-ILOVA
Keyingi dars-seminar mavzusi:
“MEZOLIT DAVRI ARXEOLOGIYASI”
REJA:
1
. Mezolit davrining o'rganilish darajasi, xronologiyasi va davrlashtirish.
2. Yevropa hududida mezolit.
3. Rossiya va Kavkaz hududida mezolit.
4. O'rta Osiyoning mezolit davri yodgorliklari.
5. Mezolit davri san'ati.
ADABIYOTLAR:
1.
Annayev T., Tilovov B., Xudoyberdiyev Sh. Boysun arxeologik yodgorliklari. – T., 1999.
2.
Kabirov J., Sagdullayev A. O'rta Osiyo arxeologiyasi. – Т., 1990.
3.
Sagdullayev A. Qadimgi O’rta Osiyo tarixi. – T., 2004.
4.
Авдусин Д.А. Основы археологии. – М., 1989.
5.
Амальрик А.С., Монгайт А.Л. Что такое археология. – М., 1966.
6.
Амальрик А.С., Монгайт А.Л. В поисках исчезнувших цивилизаций. М., Наука, 1966.
7.
Археологи рассказывают. Таджикгосиздат. – Сталинабад, 1959.
8.
Древние цивилизации. – М., Мысль, 1989.
9.
Исламов У.И. Культура каменного века Центральной Ферганы. – Т., 1986.
10. Каменный век на территории СССР. – М., Наука, 1970.
11. Мартынов А.И. Археология СССР. – М., 1973.
12. Мезолит СССР. Мезолит Средней Азии и Казахстана (Г.Ф.Коробкова). Под общ. ред.
акад. Б.А. Рыбакова. 4.2. Гл. 16. – М., 1983.
13. Исламов У.И. Обиширская культура. – Т., 1980.
14. Исламов У.И. Пещера Мачай. – Т., 1975.
15. Мартинов А.И. Археология. М., 2006.
16. N.A.Egamberdiyeva. Arxeologiya.-T.: 2011
133
O‟QUV MASHG‟ULOTIDA O‟QITISH TEXNOLOGIYASI
6-MAVZU: NEOLIT DAVRI ARXEOLOGIYASI
O‟quv vaqti
2 soat
O‟quv mashg‟uloti shakli
Ma‟ruza
O‟quv mashg‟uloti rejasi
1. Neolit davri xususiyatlari va xronologiyasi.
2. Yevropa va Rossiya hududida neolit.
3. O‘rta Osiyoning neolit davri madaniyatlari (Joytun,
Kaltaminor, Sazag'on va Hisor madaniyatlari).
O‟quv mashg‟uloti maqsadi: Talabalarda neolit davri, neolit davrining qadimgi aholisi,
ularning xo‘jaligi, moddiy va ma‗naviy madaniyati haqida teran tushunchalar hosil qilish
hamda ko‘nikma va malakalarini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
Neolit
davri
xususiyatlari,
xronologiyasi
va
umumiy
xarakteristikasini tushuntirish;
Yevropa va Rossiya hududidagi
neolit davri madaniyatlarining boshqa
hududlardan farqini misollar asosida
tushuntirib berish;
O‘rta
Osiyoning
neolit
davri
madaniyatlari
(Joytun,
Kaltaminor,
Sazag'on va Hisor madaniyatlari) va
ularning bir-biridan farqli jihatlarini
misollar asosida ko‘rsatib berish;
O‟quv faoliyati natijalari:
Neolit davri xususiyatlari, xronologiyasi
va
umumiy
xarakteristikasi
haqida
tushunchaga ega bo‘ladi ;
Yevropa va Rossiya hududidagi neolit
davri madaniyatlarining boshqa hududlardan
farqi to‘g‘risida ma‘lumotga ega bo‘ladi va
tahlil qilib xulosalar chiqaradi;
O‘rta
Osiyoning
neolit
davri
madaniyatlari (Joytun, Kaltaminor, Sazag'on
va Hisor madaniyatlari) va ularning bir-
biridan farqli jihatlari to‘g‘risida fikrlar
bildiradi, ularni asoslaydi va tahlil etadi;
Do'stlaringiz bilan baham: | 
