O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti o’zbek filologiyasi fakulteti “O’zbek tili va adabiyoti” kafedrasi

Guruh muhokamasi qatnashchilari: muvaffaqiyatli guruh muhokamasi uchun muvofiq miqdordagi qatnashchilar boʻlishi kerak. Garchi muhokamani funksional etuvchi qatnashuvchilar sonini tushuntirish qiyin. Muhokama mohiyati va samarasi bir guruhdagi qatnashchilarga bogʻliq. Vazifalarni yuklovchi muhokama barcha a’zolar qarashlarini boʻlishganda va bir-birlari bilan ma’lumot almashganda yuz beradi.
Muhokama oʻtkaziladigan joy: guruh muhokamasi e’tibor bilan tanlangan xonada oʻtkaziladi. Unda havo yaxshi aylanadigan va yoritilgan boʻlishi kerak. Unda barcha qatnashchilar bir-birlarini osonlik va bir xilda koʻrishlari uchun stullar oval joylashtirilgan, yoqimli muhitda boʻlishi kerak. Qatnashchilar yigʻilishgandan so‘ng muammoni e’lon qilinishi bilan boshlanishi kerak. Qatnashchilarga muammo boʻyicha fikrlarini baholashlariga 5 -10 minut beriladi. Boshqa yoʻli esa muammoni oldindan e’lon qilinishidir va tayyor qatnashchilar stol atrofiga yigʻilishlari bilan muhokama boshlanadi.
Kuzatuvchining roli: guruh bahsi kuzatuvchi qatnashuvida sodir boʻladi. Kuzatuvchining roli diskussiya jarayonini oʻrganish va diqqat bilan kuzatib borishdir. U qatnashuvchilarni va diskussiyada qatnashish vaqtini belgilab boradi. Guruh muhokamada samarali qatnashishi uchun biz soʽzlashish bilan birgalikda tinglash malakalarimizni ham yaxshilashimiz kerak.
Soʽzlovchi uchun malakalar:
1. Masalani yaxshi bilish. Samarali muhokama uchun biz alohida e’tibor bilan va anglab yetgan holda oʽz qarashlarimizni bayon etishni bilishimiz kerak. Biz qanday tushuntirishni, puxta o‘ylab chiqilganligini, qiyoslash, tasvirlash, koʻrsatish, yakunlashni va masalalarni qayta koʻrib chiqishni bilishimiz kerak. Biz masala boʻyicha bilim va ma’lumotga ega boʻlib, diskussiyaga yaxshi tayyorlangan boʻlishimiz kerak.
2. Ajoyib va ta’sirchan ovoz. Qatnashuvchi yoqimli va maroqli tovush sifatiga ega boʻlishi kerak. U soʽzlarni to‘gʻri urgʻu va aksent bilan talaffuz qilishi kerak. Ta’sirchan ovoz boshqa qatnashuvchlarni biz nima gapirayotganimizga jalb etadi.