O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi t. U. Umarov

Zagotovkalarni  qirqish, 
uzatmali  arralash  stanoklarida,  frezalash  –  kesish 
stanoklari va yarimavtomatlarda, tokarlik-kesish, tasmali arralash va abraziv-kesish 

---

28 
 
stanoklarida,  shuningdek  presslarda  qirqish  va  tayyorlov  qaychilarida  bajarilishi 
mumkin. 
Arralash  stanogi  (872A-modeli)  kichik  unumdorlikka  ega;  ular  asosan 
donabay  ishlab  chiqarishda  qo‘llaniladi.  8B66  va  8A641  modeldagi  frezerlash 
qirqish  yarimavtomatlarida  diametri  240  mm  gacha  bo‘lgan  zagotovkalarni, 
segment shaklidagi tezkesar po‘lat bilan jihozlangan diskali arra yordamida qirqib 
olish mumkin. Arra kengligi 6,5 mm. 
Keng  arra  bilan  kesib  olish,  metalning  ko‘p  sarf  bo‘lishiga  olib  kelishi 
sababli  bu  stanoklarda  yirik  kesimdagi  konstruksion  uglerodli,  konstruksion 
legirlangan po‘latlarni kesish maqsadga muvofiq bo‘ladi. 
Tokarlik  qirqish  stanoklari  bir  yoki  ikkita  keskich  bilan  ishlaydi.  Ular 
arralash stanoklariga nisbatan  yuqori unumdorlikka ega. 
Bu stanoklarda katta diametrdagi zagotovkalarni kesib olish tavsiya qilinadi. 
Vertikal  tipdagi  tokarlik  –  kesish  avtomatlari  diametri  40-50  mm  bo‘lgan 
zagotovkalarni  kesib  olishda,  seriyali  ishlab  chiqarishda  qo‘llaniladi.  Abraziv 
kesish  stanoklari,  yupqa  (2-3  mm)  vulkanit  yoki  bakelit  boglamidagi  jilvirtoshlar 
yordamida  zagotovkalarni  kesib  olishga  mo‘ljallangan.  Oynali  matodan 
tayyorlangan bunday jilvirtoshlar 80 m/s, kesish tezligida ishlay oladi.