O`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi, surxondaryo viloyati kasbiy ta`limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi oltisoy tuma ni 2-sonli kasb-hunar maktabi

9. Kabellerni almashtirish usullari.
Sim va troslar montaji texnik tashkiliy murakkab jarayonlardan bo‘lib texnologik ko‘rsatmalar, montaj ishlarini bajarish qoidalari (MIBQ) da keltirilgan aynan shu HL MIBQ ga rioya qilgan holda bajarilishi kerak.



9.1 - rasm. Muvofiqlashtiruvchi blok orqali moslashtirib uchta simni tortish: 1 – chuvatish roliki; 2 – montaj qisqichi; 3 – sim; 4 –yordamchi (takelajnыy) tros; 5 – uchala simni birgalikda tortish uchun moslama; 6 – to‘xtatgich.

HL larini qo‘rinsh oqimli usulda, sim va troslarni montajida quyidagi bosqichlarga bo‘linadi: sim va troslarni ulash, shodalarni ulash va ularni simlar bilan oraliq tayanchlarga ko‘tarish; sim va troslarni tortish va ularni ankerli tayanchlarga mahkamlash; sim va troslarni oraliq tayanchlarga mahkamlash.

Simlarni taqsimlash. HL lari uchun izolyasiyalanmagan simlar yog‘och barabanlarda keltiriladi. Barabanlarni simlar bilan maxsus aravachalarga o‘rnatiladi, ular yordamida bir vaqtning o‘zida bir nechta sim va troslar taqsimlash bajariladi. Simlarni barabanlardan taqsimlash traktor va avto yuritmalar yordamida odatda bitta ankerli tayanchdan boshqasiga olib boriladi. Bu holatda quyidagi talablar bajarilishi kerak.Simlarni (arqonlarni) er bo‘ylab taqsimlash, odatdagidek harakatlanuvchi aravachalarda olib boriladi. Simlarni taqsimlash va tortish, arqonlarni bevositaa po‘lat traverslarda va ilgaklarda bajarishga ruhsat berilmaydi.
Osma izolyatorli HL larida simlarni har bir oraliq tayanchlariga aylanuvchi roliklarga (o‘rnatgichlarga) oldindan izolyator shodalariga o‘rnatib chiqiladi; keyin simlarni joyiga shoda va roliklar bilan tayanchga ko‘tariladi; bir vaqtning o‘zida troslarni ham tayanchga ko‘tariladi, ular ham roliklarga o‘rnatiladi.
SHundan keyin sim va troslar keyingi oraliq tayanchlarga tarqatiladi. Qoziq izolyatorli HL larida simlarni tayanchlarga ko‘tarishdan oldin, ularni erda yoki roliklarda simlarni ilgaklarga osilgan holda tarqatiladi, roliklar ilgaklarga (traverslarga) osilgan bo‘ladi.
HLlarini ko‘p qirqib o‘tishlardagi o‘rnatishlarda teleskopik qurilmalar qo‘llaniladi. Qurilmalarni metalll quvurlardan har xil diametrli bir-biriga kiradigan qilib tayyorlanadi. Quvurlarda to‘g‘ri o‘qli boltlarda mahkamlash uchun teshiklarga ega, qurilma balandligini o‘zgartirishda boltlarda ulanadi.
HL o‘tish joyida teleskopik qurilma kerakli uzunlikka (chiqariladi) o‘zaytiriladi va boltlar bilan yig‘iladi. SHundan keyin avtokran bilan parmalangan dumaloq, cho‘qurligi – 2,5-3m cho‘qurga o‘rnatadi. O‘tish o‘rnatilishi tugatilgach, qurilma tarqatib olib tashlanadi va boshqa o‘rnatish joyiga tashiladi.
Simlarni va troslarni tortish ankerli tayanchlar orasida bajariladi. 35 kV va yuqorilarida bir necha simlarni (ikkita va undan ko‘pini) ko‘rsatilgan, moslama bir vaqtda uchta simni torta oladi.