O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi sog`liqni saqlash vazirligi toshkеnt farmatsеvtika instituti

Kimyoviy tarkibi
. Daraxt po'stlog'i tarkibida triterpenoidlar, alkaloidlar, 4,9—15 foiz 
oshlovchi va boshqa; bargida — uglevodlar (13—14,9 foiz qandlar, 4 foiz shilliq moddalar, 
uron kislotalar), organik kislotalar, alkaloidlar, C va 5, vitaminlar, karotin, folat kislota, 
0,3 foiz kumarinlar, flavonoidlar (kversitrin, giperozid, rutin), 4,5 foiz oshlovchi va 
boshqa birikmalar, mevasida — 9,8— 40,3 foiz uglevodlar, 1,74 foiz organik kislotalar, 
triterpen sapon-inlar, C, 
B 
va 
K
t
 
vitaminlar, folat kislota, karotin, 0,35—2,35 foiz 
kumarinlar, flavonoidlar, oshlovchi va boshqa moddalar bor. 
Ishlatilishi.
Ibn Sino fikricha, chilonjiyda mevasi ko'krakka va o'pkaga hamda 
buyrak va siydik qopining og'rig'ida foydalidir. 
Xalq tabobatida chilonjiyda mevasi organizmni tonuslovchi vosita sifatida hamda 
astma, tomoq og'rig'i va ichak yuqumli kasalliklarini davolashda ishlatiladi. Meva 
damlamasi ko'krak og'rig'ida, astma, yo'tal, kamqonlik, ich ketish va chechak kasal-
liklarini davolashda, barg damlamasi — buyrak va siydik qopi kasalliklarida siydik 
haydovchi vosita sifatida ishlatiladi. 
Klinik sharoitida o'tkazilgan tajribalar natijasiga asoslangan holda O'zbekiston 
Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi chilon-jiydaning barg damlamasini tibbiyot 
amaliyotida siydik (peshob) haydovchi vosita sifatida ishlatishga ruxsat beradi. 
Dorivor preparatlari
. Damlama. 
DORIVOR LIMONO'T YER USTKI QISMI 
(O'TI) -HERBA MELISSAE OFFICINALIS 
 
 
O'simlikning nomi
. Dorivor limono't — Melissa 
officinalis L.; 
yasnotkadoshlar
— Lamiaceae 
(labguldoshlar — Labiatac) oilasiga kiradi. 

---

189 
Ko'p yillik, sertukli, 30-60 sm balandlikdagi o't o'simlik. Poyasi bitta yoki ko'p, qarama-
qarshi shoxlangan. Barglari tuxumsimon, biroz o'tkir uchli, sertukli (ustki tomonidan), 
arjasimon qirrali bo'lib, qisqa bandi bilan poya va shoxlarida qarama-qarshi o'rnashgan. Oq 
rangli, tukli, ikki labli gullari gul bandi bilan barg qo'ltig'iga joylashib, to'pgulni hosil 
qiladi. Mevasi — 4ta 
yong'oqcha. 
Iyun—avgustda gullaydi, mevasi iyul—avgustda yetiladi.