O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi sh. Shodmonov, T. Jo'Rayev



Download 1,2 Mb.
Pdf ko'rish
bet193/202
Sana09.03.2022
Hajmi1,2 Mb.
#487037
1   ...   189   190   191   192   193   194   195   196   ...   202
Proteksionizm, 
ya'ni erkin savdo yo'lidagi to'siqlar 
xalqaro ixtisoslashuvdan olinadigan nafni kamaytiradi yoki 
yo'qqa chiqaradi. 
Erkin savdo yo'lida 
juda ko'p to’siqlar mavjud bo'ladi. Ularning asosiylari quyidagilar: 
Boj to'lovlari 
import tovarlarga aksiz soliqlari hisoblanadi, u daromad olish maqsadida yoki 
himoya uchun kiritilishi mumkin. 
Import kvotalari 
yordamida ma'lum bir vaqt oralikida import qilinishi mumkin bo'ltan 
tovarlarning maksimal xajmi o'rnatiladi. 
Tarifsiz to'siqlar 
deyilganda litsenziyalash tizimi, mahsulot sifatiga standartlar qo'yish yoki 
oddiy ma'muriy taqiqlashlar tushuniladi; 
Eksportni ixtiyoriy cheklashlar 
savdo to'siqlarining nisbatan yanga shakli hisoblanadi. Bu 
holda chet el firmalari o'zlarining ma'lum mamlakatta eksportini «ixtiyoriy» cheklaydi. 
Mamlakatlar xalqaro savdo yordamida o'zlarining mamlakatlararo ixtisoslashuvini 
rivojlantirishi, o'zlarining resurslari unumdorligini oshirish va shu orqali ishlab chiqarishning 
umumiy hajmini ko'paytirishi mumkin. Alohida davlatlar, eng yuqori nisbiy samaradorlik bilan 
ishlab chiqarish mumkin bo'lgan tovarlarga ixtisoslashishi va ularning o'zlari samarali ishlab 
chiqarish holatida bo'lmagan tovarlarga ayirboshlash hisobiga yutish mumkin. 
Bu yerda mamlakatlar nima uchun savdo-sotiq qiladi? degan savol tug'iladi. Birinchidan, 
iqtisodiy resurslar dunyo mamlakatlari o'rtasida juda notekis taqsimlanadi: mamlakatlar o'zlarining 
iqtisodiy resurslar bilan ta'minlanishi keskin farqlanadi. Ikkinchidan, har xil tovarlarni samarali 
ishlab chiqarish har xil texnologiya yoki resurslar uyg'unlashuvini talab qiladi. Bu ikki holatning 
xalqaro savdoga ta'sirini oson tushuntirish mumkin. Masalan, Yaponiya ko'p va yaxshi tayyorlangan 
ishchi kuchiga ega, malakali mehnat ortiqcha bo'lganligi sababli arzon turadi. Shu sababli, 
Yaponiya tayyorlash uchun ko'p miqdorda malakali mehnat talab qilinadigan turli-tuman mehnat 
sig'imli tovarlarni samarali ishlab chiqarishga ixtisoslashgan. Avstraliya esa aksincha, juda keng 
maydonlariga ega bo'lgan holda yetarli bo'lmagan miqdorda inson resurslari va kapitalga ega. 
Kisqacha aytganda, himoya qilinadigan tarmoqlar savdo to'siqlarini kiritishdan oladigan 
foyda, butun iqtisodiyot uchun ancha katta yo'qotish hisoblanadi. 

Download 1,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   189   190   191   192   193   194   195   196   ...   202




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish