O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi sh. Shodmonov, T. Jo'Rayev

iqtisodiy o'sish bevosita yalpi illiy mahsulot miqdorining mutloq va aholi 
jon boshiga xamda iqtisodiy resurs xarajatlari birligi hisobiga ko'payishi hamda sifatinipg 
takomillashuvida ifodalanadi.
Mahsulotning o'sish sur'ati bilan ishlab chiqarish omillari miqdorining o'zgarishi o'rtasidagi 
nisbat iqtisodiy o'sishning ekstensiv yoki intensiv turlarini belgilab beradi. 
Ekstensiv iqtisodiy o'sishga 
ishlab chiqarishning avvvalgi texnikaviy asosi saqlanib qolgan 
holda ishlab chiqarish omillari miqdorining ko'payishi tufayli erishiladi. Aytaylik, mahsulot ishlab 
chiqarishni ikki hissa qo'paytirish uchun mavjud korxona bilan bir qatorda o'rnatilgan uskunalarning 
quvvati, miqdori va sifati bo'yicha, ishchi kuchining soni v malaka tarkibi bo'yicha xuddi o'shanday 
yana bir korxona quriladi. Ekstensiv rivojlanishda, agar u sof holda amalga oshirilsa, ishlab 
chiqarish samaradorligi o'zgarmay qoladi. 
Iqtisodiy o'sishning intensiv turi 
sharoitida mahsulod chiqarish miqyoslarini 
kengaytirishga ishlab chiqarish omillarining sifat jihatidan takomshshashtirish: yanada 
progressivroq ishlab chiqarish vositalarini va yangi texnikani qo'llash, ishchi kuchi malakasini 
oshirishi, shuningdek mavjud ishlab chikarish potensialidan yaxshiroq foydalanish yo'li bilan 
erishiladi. Intensiv yo'l ishlab chiqarishga jalb etilgan resurslarning har bir birligidan olinadigan 
samaraning, pirovard mahsulot miqdorining o'sishida, mahsulot sifatining oshishida o'z ifodasini 
topadi. Bunda mahsulot ishlab chiqarishni ikki hissa oshirish uchui mavjud korxonaga teng bo'lgan 
yana bir korxona qurishga hojat yo'q. Bu natijaga ishlab turgan korxonani rekonstruksiya qilish va 
texnika bilan qayta qurollantirish, mavjud resurslardan yaxshiroq foydalanish xisobiga erishish 
mumkin. 
Real hayotda ekstensiv va intensiv omillar sof holda, aloxida-alohida mavjud bo'lmaydi, 
balki muayyan ushunliqda, bir-biri bilan qo'pshlgan tarzda bo'ladi. Shu sababli ustivor ekstensiv va 
ustivor intensiv iqshsodiy o'sish turlari taxdil qilinadi. 
Iqtisodiy o'sish murakkab va ko'p qirrali jarayondir. Shu sababli uni baholash uchun 
qandaydir bitta ko'rsatkich kifoya qilmaydi, muayyan ko'rsatkichlar tizimi talab qilinadi. Bu 
ko'rsatkichlar tizimida jismoniy va qiymat ifodasidagi ko'rsatkichlar farqlanadi.