O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi sh. Shodmonov, T. Jo'Rayev

Natural daromad 
mehnat haqi hnsobiga olinadigan va uy xo'jaliklarining o'z iste'mollari 
uchun ishlab chiqargan mahsulotlardan iborat bo'ladi. 
Jamiyat a'zolari daromadlari darajasi ular turmush farovonligining muhim ko'rsatkichi 
hisoblanib, shu bilan birga alohida shaxslarning dam olishi, bilim olishi, sog'liqni saqlashi, eng 
zarur ehtiyojlarini qondirish imkoniyatlarini belgilab beradi. Aholi daromadlari darajasiga bevosita 
ta'sir ko'rsatuvchi imillar orasida ish haqidan tashqari chakana narx dinamikasi, 
iste'molchilik bozorining tovarlar bilan tuyinganlik darajasi 
kabilar muhim o'rin tutadi. 
Prezidentimiz I. Karimov ta'kidlab o'tganlaridek musxaqillik yillarida odamlarimizning 
tafakkuri, dunyoqarashi, xayotga bo'lgan munosabati xam tubdan o'zgaradi. Turmush darajasi, 
oilasining farovonligi, eng avvalo, o'ziga bog'liq ekanligani tushunib yetayotgan odamlar tobora 
ko'payib bormoqsa». 
Aholi daromadlari darajasiga baho berish uchun nominal, ixtiyorida bo'lgan va real daromad 
tushunchalaridan foydalaniladi. 
Nomival daromad 
— aholi tomonidan ma'lum vaqt oralig'ida olingan pul daromadlari 
miqdori hisoblanadi. 
Ixtiyorida bo'lgan daromad 
— shaxsiy iste'mol va jamg'arma maqsadlarida foydalanish 
mumkin bo'lgan daromad. Bu daromad nominal daromaddan soliqlar va majburiy to'lov summasiga 
kam bo'ladi.
Real daromad 
- narx darajasi o'zgarishini hisobga olib, aholining ixtiyorida bo'lgan 
daromadga sotib olish mumkin bo'lgan tovar va xizmatlar miqdorini ko'rsatadi. 
Aholiiing nominal pul daromadlari turli manbalar hisobiga shakllanib, ulardan asosiylari 
quyidagilar hisoblanadi: 
a) ishlab chiqarish omillariga olinadigan daromad; 
b) davlat yordam dasturlari bo'yicha to'lov va imtiyozlar shaklidagi pul tushumlari; 
v) moliya-kredig tizimi orqali olinadigan pud daromadlari. Aholining