O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi

G‘arbiy  Sibir  pastekisligi.  Ural  tog‘lari  bilan  O‘rta  Sibir  yassi  tog‘ligi 

oralig‘ida  joylashgan  G‘arbiy  Sibir  pasttekisligi  Yer  yuzidagi  eng  katta 

tekisliklardan  biri  hisoblanadi.  Uning  yer  yuzasini  tuzilishi  Sharqiy  Yevropa 

tekisligi va Turon pasttekisligi yer yuzasi tuzilishiga nisbatan ancha oddiyligi bilan 

farq qiladi. G‘arbiy Sibir past tekisligi epigersin plitasi ustida shakllangan bo‘lib, 

uning  zaminini  dislokatsiyalashgan  va  metomorflashgan  paleozoy  yotqiziqlari 

tashkil  etadi.  Tekislikning  yuza  qatlami  esa  mezozoy  va  kaynoeoyning  dengiz 

hamda  kontinental  yotqiziqlaridan  tarkib  topgan.  G‘arbiy  Sibir  hududi  dengiz 

havzasidan  o‘rta  oligotsenda  ozod  bo‘lgan.  Yuqori  paleogendan  qum-gil 

kontinental yotqiziqlari to‘plana boshlagan. 

G‘arbiy  Sibirning  umumiy  yuza  ko‘rinishi  botik  shaliga  ega  bo‘lib,  uning 

o‘rtacha balandligi markaziy qismida 50-100 m ni, Uralyoni qismida va Oltoy tog‘ 

etaklarida 150-250 m ni tashkil etadi. Yer yuzasining umumiy nishabligi janubdan 

shimolga  tomon  juda  sekin  pasayib  boradi.  G‘arbiy  Sibir  pasttekisligini  odatda 

to‘rtta yirik geomorfologik oblastga bo‘linadi: 1) Shimoldagi dengiz akkumulyativ 

tekisliklar;  2)  muzlik  va  suv-muzlik  tekisliklar;  3)  muzlikyoni  ko‘l-allyuvial 

tekisliklar;  4)  janubiy  muzlikdan  tashqari  tekisliklar.  Bu  geomorfologik  oblastlar 

to‘rtlamchi  davr  rivojlanish  tarixi,  yangi  tektonik  harakatlarning  namoyon  bulish 

xususiyatlari  hamda  hozirgi  zamon  ekzogen  jarayonlarning  zonalligi  bilan  bir-

biridan farq qiladi. G‘arbiy Sibir Yevrosiyo tekisliklari va pasttekisliklari orasida 

eng  kuchli  botqoqlangan  region  hisoblanadi.  Bu  o‘lkada  botqoqliklar  va 

botqoqlangan o‘rmonlarning umumiy maydoni 128 mln ga dan ortiq.