O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi

Subtropik  mintaqaning  tabiat  zonalari.  Yevrosiyoning  subtropik 

mintaqasida iqlim sharoitiga moslashgan holda turli xil tabiat zonalari shakllangan. 

Bular  qattiq  barg‘li  doimiy  yashil  subtropik  o‘rmonlar  va  butazorlar,  subtropik 

sernam musson o‘rmonlar, subtropik chala cho‘l hamda cho‘llardir. 

Subtropik o‘rmonlar va butazorlar zonasi. Bu zona asosan Yevrosiyoning 

O‘rta  dengiz  sohillarini,  Zakavkazening  Kolxida  va  Lenqoran  pasttyokisliklarini 

hamda  Kaspiy  dengizining  janubiy  sohilini  egallab  olgan.  O‘rmonli  va  butazorli 

subtropiklarda  yoz  quruq  va  issiq  bo‘ladi.  Iyulning  o‘rtacha  harorati  23°-28°S  ni 

tashkil  etadi.  Qish  oylari  iliq  yanvarning  o‘rtacha  harorati  +5°,  +12°S  ga  teng. 

Yog‘ingarchilik  asosan  qish  mavsumiga  to‘g‘ri  keladi.  Yog‘in  miqdori  havo 

massasining  yo‘nalishiga  va  relef  shakliga  qarab  500  mm  dan  1500  mm  gacha 

o‘zgaradi.  Shuning  uchun  bu  zonada  o‘simliklar  vegetatsiyasi  yil  buyi  davom 

etadi.  Doimiy  yashil  o‘simliklar  issiq  va  quruq  havoga  moslashgan.  Ularning 

barglari qattiq, yaltiroq, bazilari tuk bilan qoplangan. 

O‘rta  dengizbo‘yi  subtropiklarida  qadimgi  paytlarda  o‘rmonlar  ko‘p  va  qalin 

bo‘lgan.  Keyinchalik  ular  deyarli  butunlay  kesib  yuborilgan  va  o‘rmonlarning 

o‘rnini doimiy yashil butazorlar egallagan. Yashil o‘simliklar tagida hosildor jigar 

rang tuproqlar rivojlangan. Bu zonaning tabiiy o‘simliklari asosan uchlamchi davr 

florasidan  tarkib  topgan.  Issiqsevar  o‘simlik  turlaridan  chinor,  dzelkva,  lapina, 

temir daraxti, xmelgrablar uchraydi. Bargini tashlaydigan daraxtlardan buk, eman, 

kashtan,  grab,  ulkan  zarang,  ipak  akatsiya,  qayrag‘och,  shumtollar  o‘sadi.  Past 

bo‘yli daraxtzorlar mayda bo‘yli tosh eman, yertut daraxti, mirta va boshqalardan 

iborat.  Madaniy  o‘simliklardan  xurmo,  anjir,  anor,  uzum,  zaytun,  choy  va  sitrus 

mevalar-limon, mandarin, apelsinlar yetishtiriladi.