O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi



Download 3,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet394/522
Sana31.12.2021
Hajmi3,36 Mb.
#229587
1   ...   390   391   392   393   394   395   396   397   ...   522
Bog'liq
Материклар ва океанлар табиий географияси

Dengiz oqimlari tafsiloti 

№  Oqim 


Tezligi, 

km/soat 


Sho‘rligi, ‰  

Harorati, °S 



Iliq oqim 

 

 



 

Alyaska 



0,9-1,9 

33,4-33,8 

+10, +15 

Shimoliy Tinch okean 



1,5-2 

34,5-34,7 

+18, +23 

Kurasio 



2-6 

34,0-34,2 

+25, +28 

Shimoliy Passat 



1,5-2 

34,0-34,5 

+25, +28 

Janubiy Passat 



1-2 

34,0-35,0 

+25, +27 

Sharqiy Avstraliya 



1,5-2 

35,3-35,5 

+17, +26 

II 


Sovuq oqim 

 

 



 

Kaliforniya 



1-2 

34,2-34,7 

+ 17, +26 

Peru 



1-1,5 

34,0-34,9 

+ 12, +23 

G‘arbiy Shamollar 



1-2 

34,0-35,0 

+ 1, +12 

 

Yeng janubda sovuq oqimlarning antarktik siklonal aylanma harakati mavjud. 



Bulardan tashqari Shimoliy va Janubiy Passatlar oqimlari o‘rtasida Passat oralig‘i 

qarshi  oqimi  ham  harakat  qiladi.  Tinch  okean  g‘arbdan  sharqqa  qarab  katta 

masofaga  cho‘zilganligi  tufayli  dengiz  oqimlarining  aksariyati  geografik  kenglik 

bo‘ylab  harakat  qiladi.  Dengiz  oqimlarining  tezligi,  sho‘rligi  va  harorati  №2 

jadvalda keltirilgan. 

 

Organik dunyosi 

Tinch okean boshqa okeanlardan o‘zining o‘simlik va hayvonot dunyosining 

boyligi,  ularning  turlarini  xilma-xilligi  va  qadimiyligi  bilan  ajralib  turadi. 

Okeanning  bunday  xususiyatlarga  ega  bo‘lishiga  sabab,  uning  maydonini 

nihoyatda kattaligi, tabiiy sharoitining xilma-xilligi, suvining iliqligi va qadimdan 

mavjudligidir. Okean endemik hisoblangan eng qadimiy organizmlarga ham boy. 

Tinch  okean  fitoplanktoni  asosan  bir  hujayrali  suvo‘tlaridan  tarkib  toptan. 

Ularning  turi  1300  atrofida  bo‘lib,  peridiney  va  diatomlar  oilasiga  kiradi.  Okean 

tagi  ham  o‘simliklarga  boy.  U  yerda  suvo‘tlarining  4  mingga  yaqin  turi  va 

gullaydigan  dengiz  o‘tlarining  20  turi  uchraydi.  Sovuq  va  mo‘’tadil  zonalarda 

laminariyalar  guruhiga  kiruvchi  qo‘ng‘ir  suvo‘tlari  ko‘p  o‘sadi.  Tropik 

kengliklarda  fukuslar,  yirik  yashil  suvo‘tlari,  ohaqli  qizil  suvo‘tlari  va  marjon 

poliplari yaxshi rivojlangan. 

Okeanning  hayvonot  dunyosi  tur  miqdoriga  ko‘ra  boshqa  okeanlarga 

qaraganda  3-4  marta  boyroq.  Ayniqsa  tropik  mintaqalar  suvi  fauna  turlariga  juda 




boy.  Chunonchi,  Indoneziya  arxipelagi  dengizlarida  2000  dan  ziyod  baliq  turi 

uchrasa,  Shimolning  Bering  va  Oxota  dengizlarida  300  ga  yaqin  turi  uchraydi. 

Huddi  shunday  Tinch  okeanning  tropik  zonasida  6000  dan  ortiq  tur  molyuskalar 

yashasa,  Barens  dengizida  atigi  200  ga  yaqin  tur  yashaydi.  Okean  marjonlar 

faunasiga  maksimal  darajada  boy.  Uning  ekvatorial  va  subekvatorial  zonalarida 

marjonlarning  200  dan  ziyod  turi  mavjud.  Umuman,  Tinch  okeanda  yashaydigan 

hayvonlarning turi 100 mingdan ortadi. 

Tinch  okean  hayvonlarning  qadimiy  turlariga  ham  boy.  Bu  yerda  qadimiy 

baliqlarning  iordan  va  gilbertid  turlari,  qadimgi  dengiz  tipratikonlarining  sidarid 

turi  uchraydi.  Sut  emizuvchilardan  dengiz  mushugi,  dengiz  qunduzi,  dyugon 

sivuch  kabi  hayvonlar  Tinch  okean  uchun  endemik  bo‘lib,  boshqa  okeanlarda 

uchramaydi.  Dunyo  okeanidagi  losossimon  baliqlarning  95%  shu  okeanda 

yashaydi.  Amerika  sohillariga  yaqin  joylar  anchouslarga  boy.  Kitlar  va  akulalar 

ko‘p tarqalgan. 

Tinch  okean  uchun  ultraabissal  fauna  kompleksi  ham  harakterlidir. 

Okeanning  8500  m  chuqurlikdagi  qismida  bu  faunaning  45  turi  mavjud  bo‘lib, 

shundan  70%  endemik  hisoblanadi.  Bu  yerda  ultraabissal  sharoitga  moslashgan 

goloturiyalar, polixetlar, ofiurlar, sipunkulidlar hayot kechiradi. 

 


Download 3,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   390   391   392   393   394   395   396   397   ...   522




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish