O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi

Subtropik doimiy yashil o‘rmonlar zonasi SHimoliy Amerikaning sharkiy 

kismida,  keng  bargli  o‘rmonlardan  janubda  joylashgan.  Bu  zona  Missisipi  va 

Atlantikabuyn pasttekisliklarining janubiy qismini o‘z ichiga oladi. Musson iqlimli 

sernam  o‘rmonlar  tagida  sariq  va  qizil  tuproqlar  tarqalgan.  O‘rmonlarda  doimiy 

yashil magnoliya, buk, eman, sarv daraxti o‘sadi. 

O‘rmon-dasht  zonasi  Kanada  taygasidan  janubda,  AKSH  ning  aralash  va 

keng  bargli  urmonlaridan  g‘arbda  joylashgan.  Uning  tarkibiga  Markaziy 

tekisliklarning  g‘arbiy,  Missisipi  daryosining  o‘ng  soxilidagi  qismi,  Buyuk 

tekisliklarning  shimolidagi  Nort  va  Saut  Saskachevan  daryo  oraligi  kiradi. 

Radiatsiya  balansi  shimoldan  janubga  qarab  30  dan  50  kkal/sm

2

  gacha  o‘zgarib 

boradi. 

Zonaning  o‘tkinchi  xarakterli  xususiyatlari  tuproq-o‘simlik  qoplamida  va 

xayvonot olamida aniq, seziladi. SHimoliy o‘rmon-dashtda chimli-podzol, o‘rmon 

buz  va  ishqorsizlangan  qora  tuproqlar,  janubiy  qismida  preriya  qora  tuproklari 

keng  tarqalgan.  Tuproqlarning  qoramtir  gumus  qoplamida  3-6%  gacha  chirindi 

bor. O‘simlik koplami  o‘tlok-dasht va o‘rmon tiplaridan iborat. 

O‘rmon-dasht  zonasi  inson  xo‘jalik  faoliyati  ta’sirida  azaldan  yaxshi 

o‘zlashtirilgan.  SHuning  uchun  bokira  preriya  landshaftlari  saqlanmagan.  Zona 

xududida don ekinlaridan bug‘doy, arpa, zig‘ir, makkajuxori, suli ko‘p ekiladi. 

Dasht  zonasi  o‘rmon-dashtdan  garbda  joylashgan  bo‘lib,  unga  Buyuk 

tekisliklarning  deyarli  xamma  xududi  va  Markaziy  tekisliklarning  garbiy  chekka 

qismi  qaraydi.  Zonaning  radiatsiya  balansi  o‘rmon-dashtga  o‘xshash  30-50 

kkal/sm

2

  ni  tashkil  etadi, lekin  yogin-sochin  miqdori  sharqdan-g‘arbga  qarab  500 

mm dan 250 mm gacha kamayadi. 

Dashtlar mu’tadil va subtropik mintakalardagi qora va kashtan tuprokli, o‘t 

o‘simliklar  bilan  qoplangan  o‘rmonsiz  erlardir.  Zonada  g‘alla  gulli  o‘simliklar-

chalov  betaga,  bizon  uti,  borodach  kabilar  ko‘pchilikni  tashkil  etadi.  SHimoliy 

Amerikada  dashtlar  preriyalar  deb  ataladi-  Preriyalarning  katta  qismi  inson 

tomonidan  o‘zlashtirilgan,  unumdor  erlar  xaydalib,  keng  maydonda 

agrolandshaftlar  barpo  etilgan.  Uzlashtirilmay  kolgan  erlar  mol  boqiladigan 

yaylovlarga  aylantirilgan.  Preriyalarning  uzlashtirilishi  uning  xayvonot  olamiga 

xam ta’sir etgan.