O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis

 

4-Mavzu:Ma‟ruza bilan chiqish usullari  

 

Reja: 

 

1.Ma‘ruzada axborotlarni taqdim etish usullari 

2.Asosiy bayon jarayonida tinglovchilarni  qiziqtirish yo‗llari 

3. Taqdimotni o‗tkazish shakllari 

 

Ilmiy axborot bilan so„zga chiqishga tayyorgarlikning protsessual 

tuzilmasi 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Maqsadni nazarda 

tutish

 

Asosiy fikrlar, 

qoidalarni ifodalash

 

Ma‘ruza, axborot 

bilan chiqish

 

Yangi ilmiy axborotni bildirish 

yoki hodisalar sababini 

tushuntirish yoki oqibatlarni 

muhokama qilish

 

Matnning yozilishi

 

Nutq so‗zlash 

 

---

14 

 

Ma‟ruzada axborotlarni taqdim etish usullarini tanlash bo„yicha 

tavsiyalar 

 

 

 

 

Quyidagi usullar bilan e‘tiborni 

qaratish mumkin: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Ma‟ruzani nimadan 

boshlash kerak? 

 

Nutq  mavzui  bo‗yicha  muammoli  yoki 

o‗ziga xos savol berish bilan 

Mavzu “ Turizm  sohasining bugungi  

kuni” 

Turizm sohasi bugungi  kunda 

qanday rivojlanmoqda…? Bu 

savollarga javob berishdagi 

muvaffa qiyatli urinishlardan biri 

Afsuski... 

Nutq mavzui bo‗yicha qiziqarli 

ko‗chirmani aytish bilan 

Gapni … «Yurgan daryo 

o‘tirgan bo‘yra»… maqoldan 

boshlayman:……. daryo va 

bo‘yra Bu iborada

…

 

Shunday vaziyatni tasavvur 

qilaylik….Mustaqillikka 

qadar xorijga chiqish mum-

kin emas edi. Bunday vaziyat-

da…..Qanday….rivojlanish? 

Qaysi...mablag‘ evaziga, $...? 

Aniq hayotiy misol aytish bilan 

Nutq predmetini aniq hodisa bilan 

obrazli qiyoslash bilan 

Turizm jarayoni qachon sodir 

bo„ladi... 3ta omil.... 

Turizm sohasining rivojlani 

shini... yaxshi turmush sharoiti 

…bilan qiyoslash mumkin 

….Shunday muammoni tasav  

vur qilish mumkin, agar 3ta 

omildan biri bo„lmasa.... 

Holat tarixidan boshlash bilan 

1991 yilga qadar …yuz 

bergan 

Holbuki, …bo„lib chiqqan. 

Bunday natijani qanday 

izohlash mumkin? 

Ma‘ruza  ilmiy  maqolaga  to‗la  muvofiq  bo‗lishi  ham  mumkin. 

Biroq  og‗zaki  nutqning  afzalligi  shundaki,  bunda  nutqni  turli  xil  qilish, 

uni  ancha  jonliroq  chiqarish,  ilmiy  bayon  qat‘iyligidan  chekinish  ham 

mumkin.  Ma‘ruza  muayyan  «ekspromt»ga  yo‗l  qo‗yadi,  bu  bilan 

tinglovchilar e‘tiborini tortadi va nutqni esda qoladigan qiladi.

 

---

15 

 

 

Shuni  esdan  chiqarmangki,  ma‟ruzaning  o„ziga  xos  boshlanishidan 

keyin  mavzu  va  uning  dolzarbligini  asoslash,  shuningdek  ilmiy  qoida  -  tezis 

aytilishi kerak bo„ladi!