O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Kurash choralari. 1. Agrotexnik tadbirlardan – yer ustki qatlamini ag’darish usuli bilan shudgorlash kata ahamiyatga egadir. Bunda qishlab qolgan lichinka va yetuk zot tripslarning 80-90% ti qirilib ketadi.

2. Kimyoviy usul bilan kurashish uchun o’simlik Bitlariga qarshi tavsiya etilgan dorilarni birortasini ishlatish mumkin.

Pyavisa (shilimshiq qurt) - LemamelonopusL. (Ko’ng’izlar – Coleoptera turkumiga, barg kemiruvchilar – Chrysomelidae oilasiga mansub). Pyavisaning qo’ng’izlari yerning ustki qatlamlarida qishlaydi. Bahorda kun isishi bilan mart-aprel oylarida tashqariga chiqib ayniqsa arpa, suli va bug’doy ekinzorlarida tarqaladi. G’alla barglarini birnecha kun uzunasiga «qirtishlab» oziqlangach urchib tuxum qo’yishga kirishadi. Tuxumni odatda barg ostiga to’p-to’p qilib hammasi bo’lib 120-130 ta gacha qo’yadi. Tuxum qo’yish 30 kungacha davom etadi. Tuxum rivojlanishi 10-33 kun davom etadi. So’ng paydo bo’lgan lichinkalar barg etini qirtishlab oziqlanaboshlaydi. Qattiq shikastlanganida uzunasiga joylashgan oqish dog’lar qo’shilishib umumiy zarar ifodasi-ni beradi - barglar sarg’ayadi, ayrim yerlari quriydi. Lichinkalarni oziqlanishi bahorgi g’alla ekinlarini boshoq tortishigacha davom etishi mumkin. Har bir lichinka 2-3 hafta ichida 4 marta po’st tashlab rivojlanishni tugatadi. Voyaga yetgan lichinka ustidagi shilimshiq qabatini tashlab yerga tushadi va bu yerda (kichik chuqurlikda) ko’zachasimon joy yasab g’umbaklanishga kirishadi. Yana ikki haftalardan keyin paydo bo’lgan qo’ng’iz qishlashga qoladi. Bir yilda bir avlod berib rivojlanadi. Pyavisaning zarari ko’proq arpa, suli va bug’doyning qattiq donli navlarida, ayniqsa bahorigi muddatlarda ekilganida sezilarli bo’ladi. Zarari qurg’oq kelgan bahorgi sharoitlarda yanada zo’rayadi.