O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

4. Turistlarni  (ekskursantlarni)  kutib  olish.  Turistlarni  (ekskursantlarni) 
kutib  olish  turli  joylarda  –  aeroportda,  mehmonxonada,  posyolkada  bo‘lishi 
mumkin. Shuning uchun gid quyidagilarga rioya qilishi kerak bo‘ladi: 
-belgilangan  joyda  turistlarni  (ekskursantlarni)  transport  olib  kelsa  gid  u 
yerda o‘z vaqtida borishi kerak. Bu gidga bo‘lgan hurmatni oshiradi; 
-e’tiborli  bo‘lgan  holda  barcha  turistlarni  (ekskursantlarni)  ko‘zdan 
kechirishi, kechikkanlar yo‘qligiga ishonch hosil qilishi kerak; 
-turistlarni (ekskursantlarga) hurmat qilgan holda, ularga avtobusga kirishiga 
yordam qilishi, savollarga javob berishi kerak. 
Aeroport  va  vokzallardan  kutib  olishda  gid  firmaning  nomi  yozilgan 
tablichka bilan chiqishi, rasmi va ismi-sharifi yozilgan beyjik taqishi kerak. U har 
bir  turist  bilan  tanishib,  yukni  qayerda  joylash,  hujjatlarni  saqlash,  valyuta 
ayriboshlash,  suvenirlar,  kitoblar,  xarita  sotib  olish  mumkinligini  maslahat  beradi. 
Shuningdek, dasturda ro‘y bergan o‘zgarishlar borasida axborot beradi, turning har 
bir  kunini  detallarigacha  muhokama  qiladi.  Barcha  zaruriy  narsalar  olinganligiga 
ishonch  hosil  qiladi,  aks  holda  inventarlarni  ijaraga  olib  harakatlanishning  o‘z 
vaqtida bo‘lishini ta’minlaydi. 
Agar  dasturda  birinchi  kunda  kechki  ovqat  nazarda  tutilmagan  bo‘lsa,  gid 
turistlar qayerda ovqatlanishi mumkinligini tavsiya beradi. Turistlardagi kasalliklar, 
ayniqsa, surunkali kasalliklarni aniqlashtirib olishi lozimki, ular sayohat davomida 
qo‘zg‘alishi  mumkin.  Shuning  uchun,  barcha  zaruriy  dorilar  bilan  to‘ldirilgan 
aptechkani  o‘zi  bilan  olishni  unutmasligi  kerak.  Qimmatbaho  narsalar  (pul, 
hujjatlar, texnika) va sayohatdagi xavfsizlikka (kriminal, baxtsiz hodisalar) alohida 
e’tibor qaratadi. 
Ba’zida turistlar nomerdan o‘z uylariga qo‘ng‘iroq qilishadi yoki mini bardan 
spirtli  ichimliklarni  olishadi.  Bunday  xizmatlar  turga  kiritilmaganligi  va  u  uchun 
alohida  to‘lovni  amalga  oshirish  kerakligini  gid  tushuntirishi  lozim.  Turistlar  bir 
birlarini kutib qolmasliklari uchun ularga bir xil vaqtni e’lon qilishi kerak. 

---

66 
 
O‘zbekiston Respublikasi standartlariga ko‘ra 10 nafardan iborat, o‘rganish, 
dam  olish,  ekskursiya  maqsadida  kelgan  sayohatchilar  turistik  guruh  hisoblanadi. 
Cho‘qqilar va qoyalarga chiqish, tog‘larda, sahroda sayohat qilish, daryolarda suzib 
o‘tish, speleologiya va shu kabi maxsus turlardagi marshrutlarni yoqtiruvchilarga 4 
nafar, ovchilar 2 nafar bo‘lganda turistik guruh  hisoblanadi.