O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

3.3.  Gidning nutq madaniyati 
 
Ekskursiya xizmati mavzusini ekskursantlar eshitish va ko‘rish orqali qabul 
qilishadi,  ya’ni  ekskursiya  jarayonida  bevosita  gidning  ovozini  eshitishadi. 
Ekskursantlar qarshisida gid quyidagi holatlarda namoyon bo‘lishi mumkin:  

  axborot  beruvchi,  ya’ni  gid  biror-bir  voqea,  hodisalar  haqida  o‘z 
munosabatini  bildirmasdan,  mohiyatini  tushuntirmasdan,  faqatgina  hikoya  qiladi, 
ya’ni ekskursantlarni bilimlardan xabardor qiladi; 

  suhbatdosh, ya’ni ob’ektlarni ko‘rsatish jarayonida gid suhbatdosh rolini 
bajaradi. 
Axborotlar 
savol-javob 
shaklida 
yetkaziladi, 
ekskursantlarning 
ma’lumotlarga  nisbatan  fikri  inobatga  olinib,  suhbatning  qiziqarli  bo‘lishi 
ta’minlanadi.  Gid  ularning  munosabatlaridan,  savollaridan  kelib  chiqib  hikoyaga 
qo‘shimcha ma’lumotlar kiritishi mumkin; 

  sharhlovchi,  ya’ni  gid  kuzatilayotgan  ob’ektlar,  voqea,  hodisalar  haqida 
axborot berib, uning sabablarini izohlaydi; 

  maslahatchi,  ya’ni  gid  ob’ektni  tushuntirib  uni  to‘g‘ri  ko‘rish  bo‘yicha 
maslahat beradi, ya’ni ekskursantlarni zaruriy xulosalarga kelishiga ko‘maklashadi; 

  hissiyotli  lider,  gid  ob’ektlar  va  voqealarni  tahlil  qiladi,  muammolarga 
baho beradi, o‘z hissiyotlarini ekskursantlarga yetkazadi, kuzatayotgan ob’ekt yoki 
hodisani tushunib olishga yordam beradi.