O'zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

“X” nazariyasi uchun bu -

tashkilotni qattiqqo‘llik bilan izchil tarzda boshqarish lozimligi;

qonuniy rasmiy vakolatlarni markazlashtirish;

qarorlar  qabul  qilish   jarayoniga   xodimlarni   minimal   tarzda   jalb   etishning   maqsadga 
muvofiqligi.
“Y” nazariyasining tamoyillari:

tashkilotni umumiy tarzda erkin boshqarish;

rasmiy vakolatlarning bo‘limlarga bo‘linishi;

majburlash va nazoratning kamligi, individual faolik va o‘z-o‘zini nazorat qilishga o‘tish;

boshqaruvning demokratik uslubi;

qarorlar qabul qilish jarayoniga barchaning jalb etilishi.
Lekin   jahon   ilmu-fani   tajribasi   shuni   ko‘rsatmoqdaki,   boshqaruvda,   ayniqsa,   uning 
uslublarini tanlashda sintetik tanlovning bo‘lishi ko‘proq o‘zini oqlamoqda.
Rahbarning   professional   muhim   sifatlari   masalasi   oxirgi   yillarda   mutaxasislar   va 
amaliyotchilarni   ko‘proq  qiziqtirmoqda.   Bir   guruh  olimlar   amerikalik  hamda   yaponiyalik 
rahbarlar faoliyatini o‘rganib, ularga xos bo‘lgan eng muhim sifatlarning bloklarini ajratganlar. 
1500 ta amerikalik menedjer va 41 ta yirik YAponiya firmalari rahbarlarining sifatlari quyidagicha 
tabaqalandi: