bushligidan kupgina tadqiqot ham dalolat beradi. SHu tufayli talabalarda
o‘zini-o‘zi nazorat qilish mahoratini shakllantirishni yaxshilashga yo‘naltirilgan
maxsus ishlarni amalga oshirish lozim bo‘lib koladi.
Talabalarga uy vazifasini bajarayotganda o‘zini-o‘zi tekshirishning
quyidagi usullarini qo‘llashni tavsiya etish lozim. Darslik tekstini o‘qib
chiqilgandan sung uning muhim joylarini ifodalovchi qisqa rejani mustaqil
to‘zish, sungra shu rejadan foydalanib tekstni asosiy mazmunini gapirib
berishni, har bir bob oxirida keltiriladigan nazorat savollar yoki pedagog uy
vazifasi berayotganda sodir bo‘ladigan savollar ustida maxsus ishlashni,
agarda bunday savollar bo‘lmasa, javob rejasini tekst yuzasidan nazorat
savollar ko‘rinishida to‘zishni ularga topshirish tavsiya etiladi. Bunday ish
usulini yuqori sinflarda qo‘llash mumkin. Talabalarga masalalarning echilishi,
mashklarning to‘g‘ri bajarilganligi tekshirishning xilma-xil usullaridan
foydalanishni tavsiya qilish lozim. Bu usullar turli predmetlar uchun o‘ziga
xosdir. Masalan, iqtisodiyot fanlari natijani taxminan solishtirish, echimni
javobga taqqoslash, bir iqtisodiy amalni boshqalari (teskarilari) bilan
taqqoslashlar o‘tkaziladi. Bo‘lishning to‘g‘riligi kupaytirish bilan, ayirish-
qo‘shish bilan va analiz qilish. Talabalarga olingan natijaning to‘g‘riligini
tekshirishni o‘rgatish foydalidir.
Nazorat va o‘zini-o‘zi nazorat qilish metodlarini o‘zaro moxirona
biriktirish barcha o‘quv predmetlari bo‘yicha ta’lim samaradorligini oshirishga
yordam beradi.
Bu metodni nafaqat o‘quv muassasasilarda qo‘llash mumkin, balki kollej va litseylarda, oliy
o‘quv yurtlarida ham qo‘llash maqsadga muvofiq bo‘lar edi.
YUqorida yozilganidek, talaba va talabalar uy vazifasini bajarayotganlarida, talaba
talabadan farq kilinishini unutmaslik lozim. Talaba albatta bitta darslikdan foydalanib, o‘zini-o‘zi
nazorat kilsa, talaba undan bir pogona yuqori bo‘lgani uchun bitta adabiyot bilan cheklanib
kolmasligi kerak. Balki kushimcha adabiyotlarni kutubxonalardan kidirib, yoki xozirgi kunda
zamon talabiga javob beradigan internetdan foydalanib, uy vazifalarini mustaqil bajarishi mumkin.
SHunda talaba mustaqil izlanishga, mustaqil fikrlashga o‘zini ustida ishlashga hamda o‘zini-o‘zi
nazorat qilishga o‘rganadi va ko‘nikma hosil kiladi. Bu zamon talabiga javob beradigan
metodlardan biridir. Undan tashkari yana bir metodni qo‘llash mumkin. YA’ni o‘zi mustaqil shu
predmetga, mavzuga taalluqli bo‘lgan savollarni, testlarni to‘zib, mustaqil javob berishi va
yangiliklarni yaratishi mumkin. SHuningdek ilmiy ishlar ham qilishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: